Hiến kế xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất

GD&TĐ - Trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW, Chính phủ xác định nhiệm vụ then chốt: “Bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027”. Cán bộ quản lý, chuyên gia hiến kế để hiện thực hóa chỉ đạo quan trọng này.

PGS.TS Lê Huy Hoàng - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương: 6 yêu cầu quan trọng khi biên soạn bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất.

Ngày 22/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 71). Đây là Nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, thể hiện quyết tâm của Đảng đưa giáo dục trở thành động lực then chốt phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Trong tổng thể các định hướng đổi mới mang tính đột phá, Nghị quyết yêu cầu bảo đảm cung cấp một bộ SGK thống nhất trong toàn quốc, phấn đấu tới năm 2030, cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh.

Trong Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 71 (ban hành theo Nghị quyết số 281/NQ-CP, ngày 15/9/2025), Chính phủ đã thống “bảo đảm cung cấp một bộ SGK thống nhất toàn quốc sử dụng từ năm học 2026 - 2027”.

Như vậy, chỉ còn chưa đầy một năm để Bộ GD&ĐT cùng các đơn vị liên quan chỉ đạo xây dựng một bộ SGK thống nhất. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn, phức tạp đòi hỏi sự quyết liệt, cách làm sáng tạo, sự chung tay, đồng lòng, phát huy mạnh mẽ nguồn lực, trí tuệ của xã hội.

Trước yêu cầu phải có một bộ SGK thống nhất toàn quốc trong thời gian ngắn, nhiều phương án đã được đặt ra, phân tích và lựa chọn. Dưới đây là ba phương án phổ biến, được nhiều học giả, nhà khoa học đề cập trong mấy ngày qua

Phương án 1: Biên soạn bộ SGK hoàn toàn mới, tách biệt với các bộ hiện hành. Ưu điểm của cách này là tạo được sự đồng bộ và nhất quán ngay từ đầu, và có cơ hội để phản ánh đầy đủ nhất những định hướng đổi mới nêu trong Nghị quyết 71. Tuy vậy, với tính chất phức tạp và khối lượng công việc rất lớn, việc biên soạn mới một bộ SGK trong vòng một năm là không khả thi, tiềm ẩn rủi ro về chất lượng.

Phương án 2: Lựa chọn một trong ba bộ SGK hiện hành làm cơ sở, rồi nâng cấp, sửa đổi thành bộ SGK thống nhất. Phương án này có ưu điểm kế thừa trọn vẹn triết lý và cấu trúc của một bộ sách, tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên, hạn chế là không phải môn học nào trong bộ sách được chọn cũng đạt chất lượng tốt, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng chung của bộ sách.

Phương án 3: Chọn lọc những cuốn sách tốt nhất ở từng môn từ các bộ SGK hiện hành để hợp thành một bộ SGK mới. Có thể chọn tự do theo môn, đối với từng lớp hoặc thêm các ràng buộc theo cấp, theo bộ để bảo đảm tính đồng bộ tương đối của bộ SGK mới. Cách này bảo đảm chất lượng từng môn, nhưng lại có nguy cơ thiếu nhất quán về triết lý, phong cách sư phạm và tính xuyên suốt giữa các cấp học. Đối với bộ SGK thống nhất toàn quốc, đây có thể được xem là một hạn chế không nhỏ.

Dù lựa chọn phương án nào, quá trình biên soạn cũng cần bảo đảm sự khách quan, minh bạch và khoa học, nhất là khi kế thừa các bộ SGK hiện hành; chất lượng và sự thống nhất của bộ sách phải là ưu tiên số một, được đặt lên trên hết, trước hết; chủ trương đổi mới của Nghị quyết 71 phải được thể hiện đầy đủ trong tư tưởng, cấu trúc, nội dung, phương pháp sư phạm và học liệu trong cả bộ sách.

Để có được bộ SGK thống nhất, đạt chất lượng như kỳ vọng, điều quan trọng là phải xác định rõ những yêu cầu mang tính nguyên tắc, chi phối toàn bộ quá trình biên soạn bộ SGK mới. Đây không chỉ là các tiêu chí kỹ thuật, mà còn là định hướng gắn kết chặt chẽ giữa các đột phá phát triển giáo dục nêu trong Nghị quyết 71 với từng khâu, từng bước của quá trình biên soạn.

Thứ nhất, biên soạn SGK mới phải trên cơ sở Chương trình giáo dục phổ thông đã được cập nhật, hoàn thiện. Đây là nguyên tắc mang tính tiền đề, bởi SGK chỉ có thể chuẩn hóa và hiện đại nếu xuất phát từ một chương trình được điều chỉnh khoa học, đồng bộ. Việc cập nhật, hoàn thiện chương trình cần dựa trên các phương diện:

Một là, kết quả đánh giá thực tiễn sau 7 năm triển khai, qua đó nhận diện ưu điểm, hạn chế và những bất cập trong nội dung, cấu trúc, phương pháp, …

Hai là, những quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp mới của Nghị quyết 71 về giáo dục phổ thông, nhất là các yêu cầu về giáo dục toàn diện đức - trí - thể - mỹ, về năng lực số, trí tuệ nhân tạo, STEM/STEAM, ngoại ngữ và hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới,…

Thứ hai, bộ SGK mới phải bảo đảm tính thống nhất và chuẩn hóa trên phạm vi cả nước. Đây là yêu cầu trực tiếp từ Nghị quyết 71, khắc phục phản ánh của xã hội về tình trạng phân tán, khác biệt giữa nhiều bộ SGK hiện nay. Sự thống nhất không chỉ dừng ở nội dung kiến thức mà còn bao gồm cả tư tưởng sư phạm, cấu trúc, ngôn ngữ, thuật ngữ, ký hiệu, hệ thống minh họa và chuẩn đầu ra về năng lực, phẩm chất học sinh. Yêu cầu này đòi hỏi sớm điều chỉnh, hoàn thiện bộ tiêu chí và các quy định về SGK và công tác biên soạn, thẩm định SGK phổ thông.

Thứ ba, việc biên soạn SGK mới cần bảo đảm tính kế thừa có chọn lọc. Đây là nguyên tắc quan trọng, bởi ba bộ SGK hiện hành đều đạt yêu cầu về chất lượng, được Bộ GD&ĐT phê duyệt, đủ điều kiện sử dụng trong nhà trường. Tính kế thừa còn bảo đảm phát huy được trí tuệ, kinh nghiệm của đội ngũ tác giả, Tổng Chủ biên, Chủ biên của từng bộ sách trong việc nâng cấp, sửa đổi thành bộ SGK mới. Biên soạn bộ SGK thống nhất cần phải biết khai thác những điểm mạnh, cách tiếp cận hay, nội dung tốt, đồng thời mạnh dạn loại bỏ hoặc chỉnh sửa những hạn chế, bất cập.

Thứ tư, bộ SGK mới phải hiện đại và cập nhật. Nghị quyết 71 đã chỉ rõ cần đưa kiến thức về năng lực số, trí tuệ nhân tạo, giáo dục STEM/STEAM cũng như tăng thời lượng các môn khoa học, công nghệ, tin học vào chương trình giáo dục phổ thông. Điều này đặt ra yêu cầu, bộ SGK thống nhất phải gắn với yêu cầu phát triển năng lực công nghệ, tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, hội nhập quốc tế. Đồng thời, bộ SGK mới phải là nền tảng để phát triển SGK thông minh, cho nền giáo dục thông minh.

Thứ năm, bảo đảm sự toàn diện và cân bằng. Giáo dục phổ thông, theo tinh thần Nghị quyết 71, phải phát triển hài hòa cả đức, trí, thể, mỹ, nghĩa là bộ SGK mới không thể chỉ tập trung vào tri thức hàn lâm. Nội dung sách phải khơi gợi giá trị nhân văn, đạo đức, trách nhiệm xã hội, đồng thời tạo điều kiện phát triển kỹ năng sống, sức khỏe, nghệ thuật và thể chất. SGK mới cần được thiết kế dành không gian cho hoạt động trải nghiệm, tình huống thực tiễn, bài tập gắn với cuộc sống, để thực hiện quan điểm “học đi đôi với hành”, “lý thuyết gắn liền với thực tiễn”, “nhà trường gắn liền với xã hội”.

Thứ sáu, bộ SGK thống nhất phải bảo đảm tính khả thi và hiệu quả triển khai. Đây là yêu cầu có tính ràng buộc thực tiễn. Tiến độ cần nhanh nhưng không được đánh đổi chất lượng. Toàn bộ quy trình biên soạn phải được tổ chức khoa học, rút gọn nhưng chặt chẽ, ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo để tăng năng suất, đồng thời minh bạch và được giám sát chặt chẽ. Việc biên soạn cũng phải tính đến điều kiện thực tế của nhà trường, giáo viên và học sinh, bảo đảm SGK sát với thực tiễn.

PGS.TS. Bùi Mạnh Hùng - Điều phối viên chính, Ban Phát triển Chương trình giáo dục phổ thông 2018: 3 phương án để có một bộ SGK thống nhất.

Để có một bộ SGK thống nhất, có thể có ít nhất 3 phương án: Tổ chức biên soạn một bộ SGK mới hoàn toàn; chọn một trong ba bộ SGK hiện có làm bộ SGK dùng chung; chọn một số SGK trong từng bộ sách để ghép lại thành bộ SGK chung. Mỗi phương án đều có ưu điểm và hạn chế riêng. Tùy vào yêu cầu đổi mới, vấn đề ưu tiên để lựa chọn phương án phù hợp.

Phương án 1: Tổ chức biên soạn một bộ SGK mới hoàn toàn. Phương án này nên được xem xét đầu tiên nếu có thời gian đủ dài và huy động được đội ngũ tác giả đủ mạnh.

Về thời gian, để biên soạn một bộ SGK mới 12 lớp, cần khoảng 4-5 năm. Các bộ SGK hiện hành biên soạn mất 6 năm (từ 2018 đến 2023, chưa kể thời gian chuẩn bị 1-2 năm trước đó, ngắn dài tùy từng bộ sách, thêm mấy tháng tập huấn đầu 2024). Ngoài biên soạn (bao gồm cả biên tập, minh họa, đặc biệt, sách Tiểu học cần nhiều tranh minh họa), còn phải có thời gian cho việc dạy thử nghiệm, thẩm định (thẩm định nội bộ của nhà xuất bản và thẩm định quốc gia), xin ý kiến góp ý của giáo viên, chuyên gia và tập huấn giáo viên.

Về tác giả, trong đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học của chúng ta hiện nay, có không ít người giỏi chưa tham gia biên soạn SGK. Tuy vậy, số người đáp ứng yêu cầu đối với một tác giả SGK không còn nhiều. Viết SGK đòi hỏi không phải chỉ có hiểu biết sâu rộng về các lĩnh vực khoa học có liên quan, mà còn phải có kinh nghiệm, kỹ năng sư phạm, am hiểu về chương trình, SGK trong nước và quốc tế, có kỹ năng diễn đạt tốt, có khả năng làm việc nhóm và đối thoại,…. Đó là chưa kể phải có tinh thần dấn thân cho một công việc khó khăn, sóng gió trong nhiều năm trời. Vì vậy, việc huy động tác giả để biên soạn một bộ SGK mới đủ các môn cho 12 lớp là một thách thức không nhỏ.

Khi biên soạn ba bộ SGK hiện hành, chúng ta đã huy động gần như tổng lực cho một công cuộc đổi mới giáo dục trọng đại, không nghĩ là phải biên soạn thêm ngay một bộ SGK nữa. Có thể giải quyết nguồn tác giả bằng cách huy động một số người từng tham gia soạn 3 bộ SGK hiện hành. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến xung đột lợi ích vì khi đã là tác giả của SGK hiện hành mà lại tham gia viết bộ SGK mới, không nhiều thì ít, họ sẽ sử dụng công sức sáng tạo của tập thể tác giả cũ để đóng góp trong tập thể tác giả mới. Điều này có khả năng gây ra nhiều tranh cãi và hệ lụy về mặt sở hữu trí tuệ.

Kế thừa được thông tin, ý tưởng từ các bộ SGK hiện hành cùng với sự hỗ trợ của AI ở một số công đoạn, việc biên soạn SGK mới có thể rút ngắn được thời gian hơn so với trước. Đó là một thuận lợi lớn. Tuy vậy, kế thừa các bộ SGK hiện có không phải là sao chép một số bài học của từng bộ sách để có bộ SGK mới, vì việc sao chép đó vừa vi phạm vấn đề bản quyền vừa không bảo đảm tính hệ thống, nhất quán cần có của một bộ sách. Bộ SGK mới phải có sự nâng cấp, sáng tạo, đòi hỏi tác giả phải mất nhiều thời gian và nỗ lực, chứ không phải lắp ghép đơn giản như nhiều người nghĩ.

Phương án 1 có ưu điểm là có một bộ SGK mới hoàn toàn và mở ra hy vọng có một bộ SGK gọi là “chuẩn” như nhiều người mong muốn. Tuy vậy, như đã nêu trên, nó đòi hỏi phải có thời gian triển khai và đội ngũ tác giả thực thi, toàn ngành Giáo dục phải gắng sức một lần nữa sau một chặng đường dài chạy đua với thời gian. Do được biên soạn sau, trong bối cảnh triển khai Nghị quyết 71, bộ SGK soạn mới nhất định phải có chất lượng cao hơn các bộ SGK hiện hành. Nếu không thì rất khó giải thích vì sao phải bỏ thêm hàng trăm tỷ đồng để biên soạn thêm một bộ sách nữa.

Phương án 2: Chọn một trong ba bộ SGK hiện có làm bộ SGK dùng chung. Nhằm đáp ứng yêu cầu triển khai khẩn trương Nghị quyết 71, chọn một trong ba bộ SGK hiện có, từ đó hiệu chỉnh làm bộ SGK dùng chung là phương án có thể được cân nhắc.

Phương án này không chỉ đảm bảo tiến độ mà còn giúp giảm được sự lãng phí nguồn lực, kế thừa được đáng kể tài liệu dạy học đã qua thử thách và không gây ra nhiều xáo trộn cho hoạt động dạy học ở các nhà trường.

Tuy nhiên, đây là một lựa chọn khó khăn. Cả ba bộ SGK đều được Bộ GD&ĐT thẩm định, phê duyệt và đã được sử dụng rộng rãi. Nếu nhất định phải chọn ra một bộ SGK thì cần đưa ra các tiêu chí khoa học, khách quan, minh bạch, để kết quả lựa chọn có thể thuyết phục được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và công chúng nói chung, đặc biệt là giáo viên.

Phương án 3: Chọn một số SGK trong từng bộ sách để ghép lại thành bộ SGK chung. Đây có thể coi là một biến thể của phương án 2 với những ưu điểm nhất định. Nó vừa đáp ứng yêu cầu về tiến độ, vừa bảo đảm công bằng tương đối giữa các bộ sách vì bộ SGK nào cũng có SGK một số môn học được chọn.

Tuy nhiên, phương án này có một điểm hạn chế là bộ SGK thống nhất có thể không đảm bảo tính hệ thống, sự nhất quán giữa các môn, giữa các cấp học. Đối với một “bộ SGK quốc gia” thì đây là một hạn chế đáng kể. Hơn nữa, việc chọn sách của môn học nào thuộc bộ sách nào cũng cần có tiêu chí khoa học, khách quan như đối với phương án 2, chứ không phải chia đều một cách cơ học. Và quy trình lựa chọn cũng rất khó khăn, thậm chí có thể phức tạp hơn phương án 2 vì phải xử lý rất nhiều môn, nhiều cấp.

Về phương án 3, có thể thực hiện ghép theo hai cách. Cách thứ nhất, SGK của một môn ở cả ba cấp (Tiểu học, THCS, THPT) trong bộ SGK mới được lấy ra từ một bộ SGK hiện hành nào đó, ví dụ SGK môn A chọn từ bộ sách 1, SGK môn B chọn từ bộ sách 2,…. Cách này có ưu thế là đảm bảo được sự nhất quán giữa 3 cấp, giúp khắc phục phần nào hạn chế của phương án ghép 3 bộ sách.

Cách thứ hai, SGK của một môn ở cả ba cấp trong bộ SGK mới có thể được ghép từ SGK của hai hoặc ba bộ sách tùy vào ưu thế của mỗi bộ sách ở từng cấp (theo các tiêu chí mà Bộ GD&ĐT ban hành). Cách ghép thứ hai có ưu điểm là cơ hội được san sẻ cho các bộ sách, nhưng sẽ làm cho SGK các môn không được chọn sẽ bị xé lẻ, nếu được tiếp tục lưu hành thì khả năng sử dụng khá hạn chế.

Dù theo phương án nào thì các bộ SGK hiện có (trong trường hợp không được chọn, theo bộ trọn vẹn hoặc sách lẻ) vẫn nên được tiếp tục lưu hành (không phải SGK bắt buộc) nhằm đảm bảo sự đa dạng về tài liệu dạy học, một điều kiện quan trọng để phát triển “hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt”, “SGK, tài liệu hỗ trợ dạy và học phù hợp với từng đối tượng học” như Nghị quyết 29-NQ/TW đã khẳng định.

Việc lưu hành một số tài liệu dạy học khác ngoài bộ SGK thống nhất còn giúp giảm nhẹ nguy cơ hệ thống giáo dục quay về mô hình chương trình, SGK cũ, trở lại với lối dạy học đóng khung trong một cách tiếp cận duy nhất, gây tổn hại đến mục tiêu đào tạo những con người có năng lực sáng tạo - một năng lực góp phần quyết định việc đào tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao; đặc biệt cần nhấn mạnh, sử dụng nguồn học liệu mở tạo điều kiện cho việc tiếp tục đổi mới kiểm tra đánh giá.

Theo nhiều người đánh giá, một khi đã có bộ SGK thống nhất thì các bộ SGK khác khó tồn tại lâu vì sự cạnh tranh thiếu công bằng. Thiếu công bằng thì ai cũng thấy rõ, nhưng nếu Nhà nước thực sự muốn phát triển một “hệ sinh thái học liệu” đa dạng, có lợi cho hệ thống giáo dục thì vẫn có thể có chính sách phù hợp để nuôi dưỡng nó như cách chúng ta đang bảo vệ sự đa dạng của các giống loài trong môi trường tự nhiên.

Khi công cuộc đổi mới theo chủ trương được thể hiện trong các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và theo tinh thần của Chương trình GDPT 2018 tiến thêm một bước, vai trò của SGK sẽ được nhận thức đúng hơn. Tuy việc dùng một bộ SGK thống nhất có thể làm cho nhận thức về SGK có nguy cơ quay về lối cũ, nhưng nếu Bộ GD&ĐT có sự chỉ đạo sát sao, nhất là trong công tác kiểm tra đánh giá (chẳng hạn, tiếp tục quy định dùng ngữ liệu ngoài SGK trong khi ra đề kiểm tra, đề thi), thì quan niệm mới về SGK sẽ không bị chệch hướng.

Với tư cách là một trong nhiều tài liệu dạy học, chứ không có tính chất pháp lệnh, thì bộ SGK thống nhất sẽ không có vị trí độc tôn như trước đây. Các nguồn học liệu khác, bao gồm cả các SGK không được chọn, vẫn cần được tiếp tục đóng góp vào hoạt động dạy học, nhất là đối với những giáo viên có năng lực, tâm huyết, ở những nhà trường có điều kiện.

Nếu biên soạn SGK mới thì trước khi biên soạn, cần tiến hành khẩn trương việc chỉnh lý Chương trình GDPT 2018 cho phù hợp với bối cảnh mới, nhất là khi trí tuệ nhân tạo có những bước phát triển thần tốc. Sau chỉnh lý, chúng ta sẽ có Chương trình GDPT 2018 phiên bản 2 và SGK mới sẽ được biên soạn theo phiên bản này.

Nếu chọn trong các bộ SGK hiện hành để có được bộ SGK mới thì bộ SGK đó có thể biên tập, chỉnh sửa để dùng trong năm học 2026 - 2027 và cũng sẽ phải chỉnh sửa căn bản sau khi có Chương trình GDPT 2018 phiên bản 2. Các bộ SGK khác nếu được dùng như một loại học liệu bổ trợ thì có thể cập nhật theo phiên bản mới của chương trình, hoặc không.

TS Nguyễn Viết Huy - Phó trưởng phòng Giáo dục Phổ thông, Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên: Huy động mọi nguồn lực với quyết tâm chính trị cao nhất, cùng cách làm đột phá, sáng tạo để có một bộ SGK chất lượng.

Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2025 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông chỉ rõ: “Thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa; có một số sách giáo khoa cho mỗi môn học”.

Thực tế triển khai Chương trình GDPT 2018 những năm qua cho thấy chủ trương một chương trình, nhiều bộ SGK là đúng đắn, tiến bộ. Nhà trường, giáo viên được quyền lựa chọn SGK, phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học. Học sinh được sử dụng các bộ SGK được in ấn với chất lượng tốt. Các chuyên gia, nhà khoa học… tham gia viết SGK phải hết sức cố gắng viết ra các bộ sách có chất lượng để được các cơ sở giáo dục lựa chọn; công sức của các cơ quan quản lý giáo dục trong việc thẩm định, phê duyệt, lựa chọn các bộ SGK…

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai thực hiện lựa chọn và sử dụng SGK cũng gặp phải một số khó khăn, thách thức không nhỏ.

Đối với giáo viên: Khi nghiên cứu các bộ SGK khác nhau của cùng một khối lớp đôi lúc gặp vấn đề chưa thống nhất cách hiểu với một số ngữ liệu, số liệu… gây lúng túng trong việc kiểm tra, đánh giá, ôn thi cuối cấp cho học sinh.

Đối với cơ quan chuyên môn: Phải cân nhắc, tính toán khi lấy dữ liệu để xây dựng ngân hàng đề khảo sát, đề thi tốt nghiệp hàng năm đảm bảo công bằng, khách quan khi các thí sinh học các bộ SGK khác nhau.

Đối với phụ huynh học sinh: Đôi lúc còn tâm lý lo lắng khi SGK của các con khóa trước có sử dụng được cho khóa sau không; phải mua bộ SGK khác khi có con em chuyển sang trường khác không lựa chọn bộ SGK đó…

Trước đòi hỏi từ thực tiễn, Nghị quyết số 281/NQ-CP ngày 15/9/2025 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW chỉ rõ: “Bộ GD&ĐT chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan: Rà soát, hoàn thiện Chương trình Giáo dục phổ thông, tăng thời lượng các môn khoa học, công nghệ, tin học, nghệ thuật; đảm bảo cung cấp một bộ SGK thống nhất trên toàn quốc sử dụng từ năm học 2026-2027; thực hiện lộ trình đến năm 2030 cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh”.

Tôi cho rằng, đây là nhiệm vụ cấp bách, được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự kỳ vọng của các tầng lớp nhân dân nên cần bắt tay làm ngay bằng mọi nguồn lực và cách làm đột phá.

Theo tôi, nếu viết mới hoàn toàn một bộ sách với quy trình khắt khe từ biên soạn, thử nghiệm, thẩm định, phát hành, tập huấn sử dụng… thì trong thời gian chưa đầy 1 năm sẽ gặp rất nhiều áp lực, khó khăn, chưa dám chắc là tốt hơn các bộ SGK hiện có.

Vì vậy, để sử dụng được các nguồn tài nguyên đã được xây dựng công phu trong những năm qua, tránh lãng phí, đáp ứng được mục tiêu có 1 bộ SGK được cung cấp trên toàn quốc có thể nghiên cứu một số đề xuất dưới đây:

Cần có bàn thảo, thống nhất giữa Bộ GD&ĐT với các nhà xuất bản trong việc chia sẻ nguồn tài nguyên đã có về SGK giúp ngành Giáo dục cả nước thực hiện nhiệm vụ chính trị do Đảng, Nhà nước giao.

Khảo sát, lấy ý kiến của một số giáo viên trong cả nước về các bộ SGK đảm bảo độ tin cậy, khách quan nhằm tổng hợp, phân tích, đánh giá ưu điểm, hạn chế của các nội dung trong từng bộ SGK của các nhà xuất bản. Việc lấy ý kiến giáo viên được thực hiện ngẫu nhiên, số lượng đủ lớn, người trả lời khảo sát phải có định danh; việc tổng hợp, phân tích kết quả có thể thực hiện nhanh chóng bằng các ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Kết quả đánh giá ưu điểm, hạn chế của các nội dung nói trên được chuyển tới các nhà khoa học, các chuyên gia giáo dục, các nhà giáo… để thống nhất chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện và đưa nội dung đó vào các bộ SGK mới.

Với quyết tâm chính trị cao độ; sự thống nhất, đồng lòng của các nhà xuất bản và sự góp ý tâm huyết của các thầy cô; sự hỗ trợ của các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc xử lý các yêu cầu kỹ thuật thì mục tiêu cung cấp 1 bộ SGK dùng chung trong cả nước theo tôi là hoàn toàn khả thi.

Thực hiện: Hiếu Nguyễn - Trình bày: Lê Nghĩa.