Tăng tốc giải ngân đầu tư công

Tại TP HCM, tiến độ dự án nút giao An Phú đến nay đạt khoảng 70% khối lượng. Hiện các gói thầu xây lắp như XL5 (hầm chui HC1-01), XL7 (cầu Bà Dạt), XL8 (cầu Giồng Ông Tố) đã cơ bản hoàn thành khi đạt tiến độ 90%-95%.

Chấn chỉnh nhà thầu thi công ì ạch

Tuy vậy, tại nút giao này còn gói thầu mới chỉ đạt 12% và tiến độ phụ thuộc việc bàn giao mặt bằng khu đất 22.012 m² đường Lương Định Của. Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM (Ban Giao thông) - thông tin nếu mặt bằng có trước ngày 28-2-2026, dự kiến gói thầu hoàn thành trong tháng 9-2026.

Theo ông Lương Minh Phúc, Ban Giao thông đưa ra nhiều biện pháp mạnh nhằm chấn chỉnh nhà thầu thi công ì ạch, rút ngắn thời gian hoàn thành dự án 6 tháng so với đề xuất trước đó. Mục tiêu là hoàn thành thông xe trước ngày 31-12-2025 nhánh cầu vượt N2 và thông xe hầm chui HC1-02 trước Tết Nguyên đán 2026 nhằm tạo đột phá, kéo giảm 80% tình trạng ùn tắc giao thông ở nút giao này.

Ngoài nút giao An Phú, tiến độ thi công đường Vành đai 3 TP HCM cũng được đẩy nhanh với khối lượng tại nhiều vị trí đạt 45% - 55%. Các nhà thầu đang tập trung xử lý một số điểm đất yếu, tăng nhân sự và vật tư để bám sát kế hoạch. Mốc thời gian lý tưởng là cuối năm 2025 đạt 70% giá trị hợp đồng cho dự án thành phần 1 tiến tới thông xe toàn tuyến, bao gồm các tuyến song hành, vào ngày 30-4-2026.

Nỗ lực cải tạo kênh rạch

Trong khi đó, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm vừa được khởi công hồi tháng 5-2025 với gói thầu XL-03 đoạn từ đường Lương Ngọc Quyến đến sông Vàm Thuật dài 1,4 km đang được chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án hạ tầng đô thị TP HCM (Ban Hạ tầng đô thị) phấn đấu cùng chính quyền địa phương, các sở, ngành gỡ vướng mặt bằng.

Chia sẻ về tiến độ dự án, ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng - Phó Giám đốc Ban Hạ tầng đô thị - cho biết tổng giá trị giải ngân của dự án đạt khoảng 174 tỉ đồng, dự kiến đến cuối năm 2025 tăng lên 813 tỉ đồng.

Gói XL-03 đang có 6 mũi thi công, các đơn vị hoàn thành khoan cọc thử và đang tiến hành khoan đại trà. Tuy nhiên, gói thầu gặp một số vướng mắc về mặt bằng của khoảng 38 hộ dân và 20 trường hợp thuộc dự án khu dân cư Bình Hòa. Thời điểm này, công tác giải quyết đang được gấp rút tiến hành.

Riêng các gói thầu XL-01 và XL-02, quy mô giải tỏa lớn với hơn 2.000 trường hợp. Hiện cơ quan thẩm quyền đã chi bồi thường cho 807/2.078 trường hợp, đến ngày 27-8 đã có 89/2.078 trường hợp bàn giao mặt bằng.

Đối với dự án cải tạo, nạo vét bờ Bắc kênh Đôi, đơn vị bồi thường phối hợp với các phường Chánh Hưng, Phú Định thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trong đó, đã ban hành quyết định bồi thường và chi trả 985 trường hợp với số tiền hơn 2.900 tỉ đồng.

Theo Ban Hạ tầng đô thị, quá trình xác minh nguồn gốc nhà đất, có nhiều trường hợp thiếu giấy tờ pháp lý hoặc bị thất lạc, ngoài ra, vấn đề tranh chấp tài sản hay thân nhân mất tích… cũng là khó khăn mà địa phương luôn quan tâm, xử lý.

Cơ hội giải ngân hàng chục tỉ đồng

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM cho biết số liệu của 16 ban bồi thường, giải phóng mặt bằng tính đến cuối tháng 8-2025 thể hiện 110 dự án giải ngân vốn bồi thường năm 2025 với tổng vốn 24.513 tỉ đồng, trong đó tổng số tiền đã giải ngân là 19.579 tỉ đồng (đạt gần 80%).

Trong khi đó, năm 2024 có 157 dự án được giao vốn bồi thường tại các quận, huyện và TP Thủ Đức trước đây với số vốn giải ngân là 34.052 tỉ đồng. Đến nay, tổng số tiền đã chi trả là 18.472 tỉ đồng, đạt 54,3%. Tỉ lệ bàn giao mặt bằng (tính trung bình cộng các ban) khoảng 78%.

Về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khu vực 2 - Bình Dương (cũ), Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị UBND TP HCM cho phép áp dụng cơ chế giải ngân tương tự dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 13 (đoạn từ cầu Bình Triệu đến ranh tỉnh Bình Dương) và cao tốc TP HCM - Mộc Bài.

Cụ thể, kiến nghị thành phố chấp thuận chủ trương cho phép giải ngân 4 dự án, gồm: dự án thành phần 1 - giải phóng mặt bằng đường Vành đai 4 TP HCM đoạn từ cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn, với số vốn bố trí năm 2025 là 7.307 tỉ đồng; dự án thành phần 1 - giải phóng mặt bằng tuyến cao tốc TP HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành với số vốn được bố trí năm 2025 là 8.000 tỉ đồng; giải phóng mặt bằng đường Thủ Biên - Đất Cuốc, với số vốn bố trí năm 2025 là 997 tỉ đồng; bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đường Vành đai 3 với số vốn được bố trí năm 2025 là 2.075 tỉ đồng.

"Để bảo đảm công tác bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm, lãnh đạo Ban Hạ tầng đô thị cho hay lãnh đạo UBND TP HCM đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tổng hợp, báo cáo vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ.

Bổ sung vốn dự án trọng điểm

Về giải ngân vốn đầu tư công, đến hết tháng 7-2025, toàn thành phố giải ngân ước đạt 57.350 tỉ đồng, đạt tỉ lệ 47% kế hoạch vốn Thủ tướng giao (gần 119.000 tỉ đồng) và đạt tỉ lệ 37% kế hoạch vốn thành phố đã triển khai.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm. Sở Tài chính đóng vai trò chủ chốt trong đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công nên đến hết quý III/2025 cần giải ngân đạt 70% và cả năm đạt 100% kế hoạch vốn Thủ tướng giao.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường được giao chỉ đạo hoàn tất công tác thẩm định chủ trương đầu tư, bổ sung kế hoạch vốn cho các dự án trọng điểm như đường cao tốc, giao thông nội đô, giải tỏa nhà ven kênh rạch, đường sắt đô thị.

Chủ tịch UBND TP HCM cũng giao Sở Xây dựng chủ trì tham mưu bảo đảm tiến độ các dự án giao thông trọng điểm, mang tính kết nối vùng, như hoàn thành đường Vành đai 3 bảo đảm tiến độ kế hoạch. Các chủ đầu tư, đặc biệt là các ban quản lý dự án được lưu ý, phải nêu cao trách nhiệm người đứng đầu, bám sát tiến độ 20 dự án trọng điểm đã được Sở Tài chính chỉ ra, trực tiếp kiểm tra, giám sát, giải quyết ngay khó khăn để đẩy nhanh giải ngân.