 |
| Bộ trưởng Phát triển kinh tế Nga Maxim Reshetnikov. (Nguồn: Điện Kremlin) |
Mới đây, Bộ trưởng Phát triển kinh tế Maxim Reshetnikov đã phát biểu tại diễn đàn đầu tư "Russia Calling!" của Ngân hàng VTB rằng, đồng Ruble mạnh đang trở thành một thách thức lớn đối với nền kinh tế Nga.
Ông cho biết, sự mạnh lên của đồng Ruble xuất phát từ cán cân thương mại cao, với xuất khẩu tạo ra thêm 120 tỷ USD mỗi năm. Trong tương lai, khối lượng xuất khẩu dự kiến sẽ tăng thêm 50-70 tỷ USD mỗi năm nhờ các dự án lớn hướng đến xuất khẩu.
"Đây là một thách thức rất lớn", ông Reshetnikov nhấn mạnh.
Theo đó, đồng Ruble mạnh hơn đáng kể so với dự kiến trước đây, buộc các dự báo phải điều chỉnh.
Khảo sát Kinh tế Vĩ mô của Ngân hàng Trung ương Nga vào đầu năm dự báo tỷ giá hối đoái USD và Ruble cho năm 2025 ở mức trung bình 104,7 Ruble/USD, nhưng đến giữa năm, ước tính đã chuyển sang 87-90 Ruble/USD.
Theo khảo sát mới nhất, tỷ giá hối đoái trung bình dự kiến sẽ vào khoảng 85 Ruble/USD, nhà phân tích Nikolai Dudchenko tại FG Finam cho biết.
Các chuyên gia cho rằng, chính sách siết chặt của Ngân hàng Trung ương Nga và sự thay đổi trong cơ cấu thanh toán cho xuất nhập khẩu là những lý do chính.
Ông Dudchenko lưu ý, tỷ trọng trong xuất khẩu của đồng Ruble đã tăng từ 44% vào đầu năm lên gần 60% vào cuối quý III. Trong nhập khẩu, tỷ trọng của đồng Ruble cũng tăng từ 51% lên 55%, dẫn đến nhu cầu ngoại tệ thu hẹp lại.
Theo Ngân hàng Trung ương Nga, cán cân thương mại trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 89 tỷ USD, dù thấp hơn năm ngoái nhưng vẫn là thặng dư lớn.
Nhập khẩu về mặt cơ cấu đang thấp hơn mức trước khi bị trừng phạt, tăng trưởng bị hạn chế bởi các chính sách hậu cần, trừng phạt và thay thế nhập khẩu.
Các hạn chế đối với dòng rút vốn và trả nợ nước ngoài vẫn được áp dụng, nợ nước ngoài đã giảm hơn một nửa trong ba năm, giảm nhu cầu ngoại tệ từ các doanh nghiệp, nhà phân tích Vladimir Chernov tại Freedom Finance Global giải thích.
Tuy nhiên, đồng Ruble mạnh đang gây tổn hại đến ngân sách, thâm hụt ngân sách gia tăng do tỷ giá hối đoái của đồng Ruble.
"Đồng Ruble mạnh không phải là món quà cho ngân sách. Doanh thu dầu khí được tính bằng ngoại tệ, trong khi Bộ Tài chính chi tiêu bằng Ruble, dẫn đến giá trị quy đổi của thuế xuất khẩu và các loại thuế khác giảm", ông Chernov nói.
Đồng Ruble mạnh cũng ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu, đặc biệt là trong các dự án thâm dụng vốn với thời gian hoàn vốn dài.
Ví dụ, dự án Tổ hợp khai khoáng và hóa chất Amur và đồng Udakan được tính toán với tỷ giá hối đoái yếu hơn, nhưng với tỷ giá hiện tại, doanh thu không đủ để trả nợ, và việc tái khởi động mô hình theo tỷ giá mới là rất khó, chuyên gia giải thích.
Ông Dudchenko cho rằng, đồng Ruble mạnh có thể dẫn đến sự sụp đổ của một số lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là các công ty xuất khẩu nguyên liệu thô.
Lâm nghiệp và khai thác gỗ đạt hòa vốn tài chính nếu tỷ giá USD và Ruble ở khoảng 63 Ruble/USD, vận tải là 61 Ruble/USD, khai khoáng là 54 Ruble/USD, còn dầu thô và khí đốt là 46 Ruble/USD.
Để giải quyết vấn đề này, ông Reshetnikov nhận định, chính quyền có thể xem xét giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nga, nới lỏng kiểm soát dòng vốn và ngoại hối, nhưng điều này có thể làm suy yếu sự ổn định tài chính.
Hiện tại, Nga thiên về việc thích nghi với đồng Ruble mạnh, hơn là làm yếu nó.
Ông Reshetnikov hy vọng đồng Ruble sẽ suy yếu tự nhiên trong bối cảnh xuất khẩu giảm, khi các mặt hàng và dự án xuất khẩu có biên lợi nhuận thấp rời khỏi thị trường.
Dự kiến tỷ giá USD và Ruble sẽ tăng lên 93-95 Ruble/USD vào năm 2026, tỷ giá Euro và Ruble tăng lên 102-103 Ruble/Euro, và tỷ giá Nhân dân tệ và Ruble vào khoảng 12,5-13 Ruble/Nhân dân tệ.
