Chuẩn bị nhân lực kỹ thuật cao cho kỷ nguyên điện hạt nhân

.t1 { text-align: justify; }

Phát huy thế mạnh trong lĩnh vực mới

Tại buổi làm việc chiều 24/10 với Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM), Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, quyết định 1012/QĐ-TTg ngày 10/5/2025 phê duyệt Đề án phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực điện hạt nhân giai đoạn 2025 - 2035, là cơ sở quan trọng để Bộ cùng các cơ sở giáo dục đại học chuẩn bị lực lượng giảng viên, chuyên gia và kỹ sư phục vụ cho giai đoạn khởi động lại chương trình điện hạt nhân quốc gia.

Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 (tỉnh Khánh Hòa).

Trường Đại học Bách khoa được Bộ GD&ĐT xác định là một trong những đơn vị tham gia đào tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực của hai nhà máy điện hạt nhân, tổng 3.900 người.

GS.TS Mai Thanh Phong - Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa TPHCM cho biết, nhà trường đã chủ động xây dựng báo cáo, rà soát chương trình đào tạo và năng lực nghiên cứu trong các lĩnh vực liên quan như điện, cơ khí, vật liệu, tự động hóa và khoa học hạt nhân ứng dụng.

Theo GS Phong, đây là cơ hội để trường phát huy các thế mạnh truyền thống, đồng thời góp phần vào một lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược đối với an ninh năng lượng quốc gia.

GS Phong cũng chia sẻ thêm, thời gian qua trường đã công bố mạng lưới nghiên cứu xuất sắc về trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn, cho thấy năng lực mạnh mẽ của đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên trong các lĩnh vực công nghệ cao.

Đây là tiền đề thuận lợi để mở rộng sang đào tạo, nghiên cứu công nghệ hạt nhân trong tương lai.

Dự án điện hạt nhân tại tỉnh Khánh Hòa (Ninh Thuận cũ). Ảnh minh hoạ.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc đánh giá cao nỗ lực của Trường Đại học Bách khoa và đề nghị nhà trường sớm xây dựng kế hoạch chi tiết về đào tạo đội ngũ giảng viên, chuyên gia hạt nhân, đồng thời đầu tư hệ thống phòng thí nghiệm chuyên sâu.

Tiến tới mục tiêu đào tạo nhân lực

PGS.TS Nguyễn Duy Anh - Phó Trưởng phòng Đào tạo, Trường Đại học Bách khoa TPHCM cho biết, nhà trường đã xây dựng kế hoạch tuyển sinh ngành Kỹ thuật hạt nhân với quy mô khoảng 60 sinh viên/năm, bắt đầu từ năm 2026.

Cùng với đó là các chương trình đào tạo cử nhân, kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ trong những lĩnh vực liên quan, nhằm đáp ứng nhu cầu khoảng 4.000 nhân lực phục vụ hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 đến năm 2030.

Trường cũng kiến nghị đầu tư hệ thống 7 phòng thí nghiệm hiện đại, liên thông, phục vụ đào tạo kỹ thuật điện hạt nhân, gồm các mảng: đo lường bức xạ và an toàn bức xạ, điện tử hạt nhân và cảm biến, hệ thống điều khiển nhà máy, mô phỏng lò phản ứng, mô phỏng vận hành nhà máy điện hạt nhân, thủy nhiệt và truyền nhiệt trong lò phản ứng, vật liệu và chu trình nhiên liệu; tổng mức đầu tư dự kiến 328 tỷ đồng.

GS.TS Mai Thanh Phong - Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Như Quỳnh.

Theo PGS.TS Trần Thiên Phúc, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa, nhà trường đang mở rộng cơ sở đào tạo tại tỉnh Khánh Hòa, góp phần hình thành nguồn nhân lực tại chỗ phục vụ các nhà máy điện hạt nhân khu vực Nam Trung Bộ.

Đồng thời, trường cũng hướng tới xây dựng mạng lưới hợp tác giữa Trường - Viện Nghiên cứu Hạt nhân - Doanh nghiệp, gắn kết hoạt động đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hạt nhân với nhu cầu thực tiễn của xã hội.

Đối với Phân hiệu Trường Đại học Bách khoa tại tỉnh Khánh Hòa, trường đã có chủ trương từ năm 2014, hiện phân hiệu được xúc tiến lại trong những năm gần đây.

Cơ sở này đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng nghiên cứu, thử nghiệm và đào tạo nhân lực tại khu vực miền Trung.

Cán bộ, Giảng viên Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) chụp ảnh kỷ niệm cùng lãnh đạo Bộ GD&ĐT. Ảnh: Như Quỳnh.

Cần chiến lược đào tạo và mạng lưới hợp tác rộng

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, công nghệ hạt nhân hiện nay có xu hướng nhỏ gọn và an toàn hơn, các lò phản ứng hiện đại được khoanh vùng trong phạm vi rất hẹp, đòi hỏi đội ngũ kỹ sư phải được đào tạo bài bản, cập nhật kiến thức mới.

Theo Thứ trưởng, nguồn nhân lực giảng viên đào tạo hạt nhân tại Trường Đại học Bách khoa còn mỏng, cần có giải pháp bồi dưỡng, cử giảng viên trẻ đi đào tạo trong và ngoài nước, nhất là với các nước có kinh nghiệm như Nhật Bản, Nga hoặc Hàn Quốc.

Thứ trưởng gợi ý nhà trường khảo sát, phối hợp với Trường Đại học Đà Lạt - đơn vị có truyền thống đào tạo về vật lý và năng lượng hạt nhân, để học hỏi mô hình tổ chức, xây dựng chương trình, kết nối nghiên cứu; việc hình thành các mạng lưới hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp trong lĩnh vực hạt nhân là rất cần thiết.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng, để đáp ứng yêu cầu về công nghệ từ các đối tác khác nhau, các cơ sở đào tạo cần chuẩn bị sớm nền tảng nghiên cứu và đào tạo tương thích, hướng tới hình thành mạng lưới hợp tác giữa các trường đại học trong lĩnh vực điện hạt nhân.