Liên tiếp cá sấu xuất hiện bất thường
Nhiều tháng qua, hàng loạt vụ cá sấu xuất hiện bất thường tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước đã khiến người dân hết sức lo lắng. Từ kênh rạch, ruộng vườn đến khu dân cư, thậm chí ghi nhận trường hợp tấn công người, các sự việc liên tiếp xảy ra buộc chính quyền phải phát cảnh báo rộng rãi, đồng thời siết chặt kiểm tra các cơ sở nuôi thương phẩm.
Chiều 13/11, Đồn biên phòng Sông Trăng (Tây Ninh) đã bàn giao một cá thể cá sấu nặng 37 kg cho lực lượng kiểm lâm xử lý theo quy định.
Trước đó, tối 12/11, trong khi đánh bắt cá trên sông Cái Cỏ – đoạn giáp biên giới Campuchia, anh Nguyễn Văn Chuyển (30 tuổi, ngụ xã Hưng Điền) phát hiện vật thể lớn mắc lưới. Khi kéo lên, anh hoảng hốt nhận ra đó là cá sấu trưởng thành. Sau khi đưa vào bờ, anh Chuyển đã chủ động giao nộp cho lực lượng biên phòng.
Đồn biên phòng Sông Trăng bàn giao một cá thể cá sấu nặng 37kg cho lực lượng kiểm lâm xử lý theo quy định. (Ảnh: ĐBP).
Tại Tp.Cần Thơ, ngày 7/11, UBND xã Nhơn Mỹ xác nhận đang truy tìm con cá sấu dài khoảng 1,5 m được người dân ghi hình ở kênh dẫn vào mương vườn thuộc ấp Phụng Tường 2. Lực lượng chức năng tiếp cận hiện trường nhưng con vật đã lặn mất. Chính quyền lập tức phát cảnh báo, yêu cầu người dân hạn chế xuống nước, tăng cường cảnh giác, đặc biệt là các khu vực trũng ngập.
Không chỉ gây hoang mang, một số cá thể cá sấu còn trực tiếp tấn công người dân. Sáng 27/10, tại xã Thuận Mỹ (Tây Ninh), ông N.T.Tr., giáo viên trường THCS xã Thuận Mỹ, bị cá sấu tấn công khi đang kéo lờ dưới mương sau nhà.
Con cá sấu nặng 6-7kg bất ngờ ngoạm vào chân khiến nạn nhân đứt gân. Vợ ông đã dùng dao chém vào miệng cá sấu giúp ông thoát nạn. Con vật sau đó bị người dân khống chế và bàn giao cho cơ quan chức năng.
Cá sấu tấn công ông N.T.Tr., giáo viên trường THCS xã Thuận Mỹ (Tây Ninh). (Ảnh: HD).
Tại Khánh Hòa, ngày 13/10, lực lượng chức năng xã Diên Lâm bắt được một cá thể cá sấu nặng 80kg sau 4 ngày truy tìm. Nghi đây là con vật đã tấn công một thanh niên câu cá gần cầu Suối Sâu B khiến người này bị thương ở tay và chân. Chính quyền yêu cầu người dân không tắm sông, không câu cá và hạn chế chăn thả gia súc quanh khu vực sông Chò để phòng ngừa rủi ro.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại Cà Mau. Ngày 26/7, UBND xã Khánh Bình ghi nhận 2 cá thể cá sấu ngoài tự nhiên tại ấp Kinh Hội và đã tiến hành bắt giữ, đồng thời rà soát hệ thống kênh rạch để chủ động ứng phó.
Theo thông tin từ nguồn gốc cá sấu xuất hiện bất thường nguyên nhân đa phần xuất phát từ các hộ chăn nuôi thương phẩm hay nuôi cảnh việc chuồng trại nuôi cá sấu xuống cấp, không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn hoặc bị tác động bởi triều cường, mưa bão khiến cá sấu thoát ra ngoài.
Cơ quan chức năng đang truy tìm con cá sấu dài khoảng 1,5 m được người dân ghi hình ở kênh dẫn vào mương vườn thuộc ấp Phụng Tường 2 (xã Nhơn Mỹ). (Ảnh: MXH).
Trước tình hình đó, cơ quan chức năng yêu cầu kiểm tra toàn diện các cơ sở gây nuôi thương phẩm, siết chặt điều kiện vận hành và xử lý nghiêm các trường hợp để vật nuôi nguy hiểm gây mất an toàn cộng đồng.
Các chuyên gia cho rằng mùa mưa bão còn diễn biến phức tạp, dòng chảy thay đổi, cống đập và lưới rào bị tác động mạnh có thể là điều kiện khiến cá sấu tiếp tục xuất hiện ở nhiều nơi. Người dân được khuyến cáo tuyệt đối không tự truy bắt, chỉ giữ khoảng cách an toàn và báo ngay cho chính quyền hoặc kiểm lâm.
Khung pháp lý quản lý cá sấu
Thông tin với PV Người Đưa Tin, luật sư Phan Văn Hải (Công ty Luật TNHH Hùng Tín, Đoàn Luật sư Tp.Hà Nội) cho biết, căn cứ Thông tư 27/2025/TT-BNNMT ngày 24/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước CITES, cá sấu có thể được xếp vào nhóm IB hoặc nhóm động vật rừng thông thường, tùy vào từng loài.
Luật sư Phan Văn Hải, Công ty Luật TNHH Hùng Tín, Đoàn Luật sư Tp.Hà Nội.
Trong đó, nhóm IB gồm cá sấu nước ngọt (cá sấu xiêm) và cá sấu nước lợ (cá sấu hoa cà). Đây là nhóm bị nghiêm cấm nuôi nhốt, khai thác và buôn bán.
Các loài cá sấu còn lại được xếp vào động vật rừng thông thường, được phép gây nuôi, với điều kiện không nằm trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm hoặc các Phụ lục I, II của Công ước CITES; đồng thời không thuộc danh mục vật nuôi thuần hóa theo quy định của pháp luật về chăn nuôi.
Về điều kiện nuôi động vật rừng thông thường, Điều 24 Thông tư 27/2025/TT-BNNMT quy định tổ chức, cá nhân phải đáp ứng các yêu cầu sau: Có nguồn gốc hợp pháp theo quy định về quản lý và truy xuất nguồn gốc lâm sản; Bảo đảm an toàn cho con người, tuân thủ đầy đủ quy định về môi trường, thú y.
Cơ sở nuôi không thuộc khu vực cấm chăn nuôi; Thực hiện ghi chép sổ theo dõi theo Mẫu số 07 Phụ lục II; Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi đưa con vật về cơ sở nuôi, phải gửi thông báo đến cơ quan kiểm lâm sở tại hoặc UBND cấp xã (đối với địa phương không có kiểm lâm) theo Mẫu số 08 Phụ lục II.
Đi bắt ốc, nam thanh niên bị cá sấu cắn tử vong trên sôngVề xử lý hành vi vi phạm, luật sư Hải dẫn Điều 21 Nghị định 35/2019 (được sửa đổi bởi Nghị định 07/2022) quy định: Hành vi nuôi, nhốt động vật rừng thông thường không rõ nguồn gốc, không đăng ký hoặc không bảo đảm điều kiện an toàn được xem là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt từ 1 triệu đồng đến 400 triệu đồng, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Luật sư cho rằng, việc phát hiện cá sấu sổng chuồng nhưng không báo chính quyền thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong quản lý vật nuôi nguy hiểm, làm tăng rủi ro cho cộng đồng và có thể được xem là tình tiết tăng nặng.
Dù pháp luật chưa quy định riêng về hành vi “không báo động vật sổng chuồng”, nhưng trong trường hợp đi kèm các vi phạm như nuôi không đăng ký, chuồng trại không bảo đảm an toàn, việc không thông báo làm tăng mức độ nguy hiểm nên vẫn có thể xem xét khi xác định mức xử lý.
Nếu cá sấu gây thương tích cho người khác, chủ nuôi có thể bị xử lý hành chính, dân sự hoặc hình sự tùy theo mức độ lỗi, hậu quả xảy ra, quan hệ nhân quả và các tình tiết liên quan như chậm báo, che giấu nguồn gốc, hợp tác hay khắc phục hậu quả.
Liên quan đến thông tin người dân phát hiện một cá thể cá sấu tại ấp Phụng Tường 2, xã Nhơn Mỹ, Chi cục Phát triển nông thôn và Kiểm lâm Cần Thơ khuyến cáo người dân ấp Phụng Tường 2 (xã Nhơn Mỹ) cảnh giác sau khi xuất hiện hình ảnh cá sấu, tuyệt đối không để trẻ em bơi lội ở sông, kênh, rạch gần khu vực nghi có cá sấu.
Chi cục đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành văn bản tăng cường phối hợp quản lý các loài động vật hoang dã. Đồng thời đề nghị UBND các xã, phường kiểm tra thường xuyên các hộ nuôi cá sấu, động vật hoang dã nguy hiểm để kịp thời nhắc nhở, phòng ngừa sổng chuồng và tổ chức vây bắt khi cần thiết.
Người dân khi phát hiện cá sấu cần báo ngay chính quyền. Cơ quan chức năng cũng đề nghị báo, đài xác minh kỹ thông tin trước khi đưa tin, tránh gây hoang mang dư luận.
Đoàn Vũ
