 |
| GS. TS. Andreas Stoffers tại Đại học Quản trị Kinh tế FOM (Đức). (Ảnh NVCC) |
Ông nhận định như thế nào về đà tăng trưởng của kinh tế Việt Nam trong những tháng vừa qua? Chính phủ kiên định với mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm 2025, coi đây là nền tảng cho sự phát triển bứt phá. Liệu mục tiêu tăng trưởng này có khả thi?
Theo tôi, Việt Nam vẫn đang duy trì được đà tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Trong nửa đầu năm nay, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đã tăng 7,52%. Có cơ sở để tin rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5% trong năm 2025 là hoàn toàn có thể đạt được. Ngay cả khi tốc độ tăng trưởng chỉ thấp hơn một chút so với mục tiêu, thì đây vẫn là một dấu hiệu ấn tượng về sức mạnh của nền kinh tế Việt Nam.
Đặt trong bối cảnh toàn cầu, gần đây, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng toàn cầu cho năm 2025 lên 3% và năm 2026 lên 3,1%. Nhìn vào bức tranh tăng trưởng, người ta không thể không đánh giá cao đất nước hình chữ S. Hiện tại, có nhiều động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Một trong số đó là sự gia tăng sản xuất. Chỉ số sản xuất công nghiệp đã tăng 10% trong năm 2024 và tăng 9,2% trong 6 tháng đầu năm 2025. Bên cạnh đó, sự gia tăng tiêu dùng và kim ngạch xuất khẩu đều đang góp phần tích cực vào hiệu suất của nền kinh tế.
Chính sách tài khóa và tiền tệ thận trọng của quốc gia cũng là yếu tố then chốt hỗ trợ đà tăng trưởng này. Đặc biệt, những tháng gần đây, Việt Nam đã cho thấy các quyết sách mang tính đột phá và đúng đắn có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn nữa. Vì vậy, theo tôi, các mục tiêu tăng trưởng trên 8% mà Việt Nam đặt ra tuy tham vọng nhưng hoàn toàn thực tế và có thể đạt được.
Với nhiều năm nghiên cứu về kinh tế Việt Nam, ông đánh giá thế nào về triển vọng của đất nước trong việc thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng cao?
Bẫy thu nhập trung bình thực sự là một trở ngại đáng kể đối với nhiều quốc gia trên con đường trở thành nước công nghiệp. Gắn bó với Việt Nam khoảng hai thập kỷ, từng làm việc tại đây trong tám năm và theo sát các diễn biến tại những quốc gia có điều kiện tương đồng, tôi đánh giá, tiềm năng của Việt Nam trong việc vượt qua bẫy thu nhập trung bình là rất lớn.
Điểm then chốt tại Việt Nam là kể từ sau công cuộc Đổi mới năm 1986 và hàng loạt bước đi tiếp theo như Mỹ dỡ bỏ cấm vận thương mại năm 1994, ký kết Hiệp định thương mại song phương với Mỹ năm 2001, gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007, ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do và hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này khẳng định, nền tảng cho phát triển bền vững đã được thiết lập vững chắc. Việt Nam cam kết theo đuổi thương mại tự do, kinh tế thị trường và bảo vệ nhà đầu tư. Đồng thời, kiên định theo đuổi chính sách đối ngoại cân bằng trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.
Uy tín của Việt Nam ngày càng tăng trên trường quốc tế và cũng đang được ghi nhận tại chính quê hương tôi - nước Đức. Những phản hồi tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp Đức tại Việt Nam đã chứng minh cho điều đó. Ví dụ tiêu biểu là gần đây, Tập đoàn SAP (Đức) đã đầu tư 150 triệu USD vào hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam.
Đáng chú ý, các cải cách do Chính phủ Việt Nam khởi xướng trong năm qua được xem là bước tiến lịch sử để đất nước phát triển vươn mình. Những cải cách này được thể hiện qua bốn Nghị quyết của Bộ Chính trị bao gồm Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về cải cách công tác xây dựng và thực thi pháp luật để đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.
Gần đây, còn có hai văn kiện quan trọng bổ sung, bao gồm: Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 về phát triển hệ thống giáo dục quốc dân.
Tôi thực sự ấn tượng về tính quyết liệt và đồng bộ của bước cải cách này. Tôi có thể khẳng định, Việt Nam đã tạo lập một vị thế vững chắc để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
 |
| Một Việt Nam thịnh vượng sẽ mang lại ý nghĩa thực chất cho khẩu hiệu “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” của đất nước. (Nguồn: Pexels) |
Những cơ hội và thách thức mà Việt Nam phải đối mặt trong mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045 là gì?
Những cơ hội mà Việt Nam có thể đạt được khi trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045 rất rõ ràng. Một Việt Nam thịnh vượng sẽ mang lại ý nghĩa thực chất cho khẩu hiệu “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” của đất nước. Người dân sẽ được hưởng cuộc sống chất lượng cao, đóng vai trò tích cực hơn trong thị trường toàn cầu khi không chỉ là điểm đến của dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mà còn là nhà đầu tư ra nước ngoài. Đồng thời, vị thế quốc tế của Việt Nam, bao gồm cả giá trị hộ chiếu, sẽ được nâng cao đáng kể. Với tôi, việc đạt được mục tiêu này vừa là một thách thức lớn, vừa là sự khẳng định của thành quả phát triển của Việt Nam.
Tuy nhiên, con đường phía trước không hề đơn giản. Đất nước cần tập trung một số ưu tiên chiến lược sau:
Thứ nhất, tăng cường phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết 68-NQ/TW cần được triển khai đầy đủ và hiệu quả. Các cải cách đối với doanh nghiệp Nhà nước cần được đẩy nhanh, với mục tiêu nâng cao tính minh bạch và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh. Chính sách thuế, quy định cần ưu tiên cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, start-up. Bộ máy hành chính, đặc biệt trong các lĩnh vực như cấp phép, hải quan và quản lý đất đai cần được tiếp tục tinh giản, cải cách.
Thứ hai, thúc đẩy chuyển đổi số. Việt Nam cần không chỉ dẫn đầu về đổi mới sáng tạo, mà còn phải đi đầu trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý tiên tiến. Luật Công nghiệp công nghệ số mới được thông qua hồi tháng 6/2025 là cột mốc quan trọng, tạo nền tảng pháp lý cho tài sản số, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ blockchain. Để tiến xa hơn, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện các quy định về định danh số, quyền riêng tư dữ liệu, và công nghệ tài chính (fintech).
Thứ ba, cải cách giáo dục. Hệ thống giáo dục của Việt Nam cần được hiện đại hóa. Các kỹ năng số, kiến thức về AI và kinh tế nền tảng cần được tích hợp vào chương trình giảng dạy quốc gia. Khoảng cách giữa các trường đại học hàng đầu và các cơ sở giáo dục còn yếu cũng cần được thu hẹp.
Thứ tư, mở rộng cơ chế thử nghiệm pháp lý hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Để thúc đẩy các công nghệ đột phá như fintech, blockchain và AI, Việt Nam nên mở rộng các mô hình sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) đổi mới sáng tạo.
Thứ năm, hướng tới tăng trưởng xanh. Việt Nam là quốc gia dễ bị tổn thương bởi thiên tai, nhưng chiến lược phát triển xanh cần phải phù hợp với thực tiễn địa phương. Chính phủ nên khuyến khích các giải pháp thị trường trong lĩnh vực môi trường, đặc biệt là trong năng lượng tái tạo, logistics xanh và nông nghiệp bền vững. Các tiêu chuẩn ESG (Môi trường - xã hội - quản trị) cần được nội địa hóa và điều chỉnh sao cho khả thi, đảm bảo rằng bảo vệ môi trường không làm cản trở tăng trưởng kinh tế.
Thứ sáu, ổn định địa chính trị và kinh tế vĩ mô. Đất nước cần duy trì uy tín kinh tế vĩ mô - điều này đòi hỏi chính sách tài khóa thận trọng, kiểm soát lạm phát và hệ thống ngân hàng ổn định. Về đối ngoại, “ngoại giao cây tre” tiếp tục đóng vai trò then chốt: Linh hoạt, độc lập và đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.
Thứ bảy, bứt phá thông qua Trung tâm tài chính quốc tế. Các trung tâm tài chính quốc tế đang được quy hoạch tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng có thể trở thành bước ngoặt quan trọng giúp thu hút vốn toàn cầu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực fintech, nâng cao vị thế của Việt Nam.
Những điều trên giúp Việt Nam vạch ra lộ trình rõ ràng cho tương lai, trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045.
