Ngày 5/9/2025, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung kiểm tra vận hành trang thiết bị công nghệ thông tin tại Trung tâm hành chính công xã Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên - Ảnh: VGP
Tiếp cận thực tiễn để kịp thời tháo gỡ khó khăn
Triển khai Quyết định số 605/QĐ-BDTTG ngày 28/8/2025, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã khẩn trương thực hiện kế hoạch thành lập các đoàn kiểm tra công tác dân tộc và tôn giáo tại địa phương, trong bối cảnh nhiều địa phương đang bước vào giai đoạn chuyển đổi sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo tinh thần đổi mới tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước.
Tính đến nay, đã có 6 đoàn công tác do Lãnh đạo Bộ trực tiếp làm trưởng đoàn, thực hiện kiểm tra tại 8 tỉnh: Thái Nguyên, An Giang, Tây Ninh, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Phú Thọ, Bắc Ninh và Lai Châu. Đây là những địa phương có đặc điểm địa hình, dân cư và điều kiện kinh tế - xã hội đa dạng, phản ánh toàn diện bức tranh thực tế về công tác dân tộc, tôn giáo khi triển khai mô hình chính quyền 2 cấp.
Qua tiếp xúc, làm việc trực tiếp với chính quyền cơ sở, các đoàn công tác đã kịp thời nắm bắt được thực trạng triển khai mô hình, từ đó đề xuất nhiều kiến nghị sát thực, có tính khả thi cao. Tuy nhiên, nhiều khó khăn mang tính hệ thống đã được chỉ ra, đặc biệt là tại các xã vùng sâu, vùng xa.
Nổi bật là tình trạng thiếu đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật: điện, internet, trụ sở làm việc chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ nhân dân. Cùng với đó, năng lực đội ngũ cán bộ công chức còn hạn chế, nhiều người chưa được đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực dân tộc, tôn giáo, trong khi lại phải kiêm nhiệm nhiều phần việc khác. Thiếu quy định rõ ràng về vị trí việc làm, đặc biệt ở cấp xã, cũng khiến công tác tổ chức, phân công nhiệm vụ gặp nhiều lúng túng.
Nguyên nhân được xác định là do địa hình phức tạp, đầu tư hạ tầng chưa đồng bộ, và công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa theo kịp yêu cầu mới. Giải quyết các vấn đề này cần sự vào cuộc đồng bộ, phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương, giữa các cấp, các ngành trong thời gian tới.
Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hướng tới nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp và phục vụ hiệu quả người dân – nhất là đồng bào dân tộc thiểu số và người dân vùng khó khăn
Giải pháp và phương án triển khai thời gian tới
Theo Báo cáo số 2018/BC-BDTTG ngày 17/9/2025 của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp bước đầu đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Việc tổ chức thực hiện nghiêm túc các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư cùng các kế hoạch, chỉ đạo điều hành của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cho thấy rõ tinh thần chủ động, trách nhiệm của Bộ trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Một trong những điểm nổi bật là nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý và cung cấp dịch vụ công. Bộ Dân tộc và Tôn giáo đang hoàn tất việc tích hợp hệ thống đăng nhập một lần (SSO) và kết nối Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ với Cổng Dịch vụ công quốc gia đối với 22/23 dịch vụ công trong lĩnh vực tôn giáo. Việc đồng bộ dữ liệu, bảo đảm bảo liên thông và thuận tiện cho người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, được xác định là ưu tiên hàng đầu. Dự kiến, giao diện Cổng dịch vụ công cấp Bộ sẽ đóng trước tháng 2/2026, dự kiến toàn bộ tiến trình tích hợp hoàn tất trong tháng 9/2025.
Song song với chuyển đổi số, Bộ Dân tộc và Tôn giáo cũng đẩy mạnh công tác kiện toàn bộ máy hành chính và xác định vị trí việc làm. Trên cơ sở Thông tư số 02/2025/TT-BDTTG ngày 24/6/2025, Bộ đã ban hành các hướng dẫn cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho các sở Dân tộc và Tôn giáo tại địa phương; đồng thời phê duyệt Đề án vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức của Vụ Tuyên truyền công tác dân tộc, tôn giáo, bảo đảm triển khai đúng tiến độ.
Nhằm tháo gỡ vướng mắc và nâng cao hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp, Bộ Dân tộc và Tôn giáo cũng đề ra các giải pháp đồng bộ với lộ trình rõ ràng. Cụ thể: Hoàn thiện kết nối hệ thống dịch vụ công, bảo đảm tích hợp, liên thông, vận hành hiệu quả trên nền tảng số quốc gia; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhất là cấp xã – nơi trực tiếp thực hiện nhiều nhiệm vụ mới; rà soát, đề xuất bổ sung biên chế phù hợp với khối lượng công việc gia tăng sau phân cấp; tăng cường lắng nghe phản ánh từ cơ sở để kịp thời điều chỉnh chính sách sát thực tiễn.
Bộ cũng tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, giám sát và triển khai hoạt động thăm hỏi, động viên nhân dân tại địa phương thực hiện mô hình mới. Đồng thời, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Trung ương, bảo đảm sự nhất quán trong hệ thống chính trị và đồng bộ trong thực thi nhiệm vụ.
Với những nỗ lực toàn diện cả về công nghệ, tổ chức và con người, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đang từng bước góp phần hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hướng tới nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp và phục vụ hiệu quả người dân – nhất là đồng bào dân tộc thiểu số và người dân vùng khó khăn.
Sơn Hào
