Tinh gọn bộ máy, hạn chế chồng chéo khi bỏ hội đồng trường

.t1 { text-align: justify; }

Hoạt động mang tính hình thức

Trong quy định về trường chuẩn quốc gia và kiểm định trường phổ thông, các trường phải thành lập Hội đồng trường. Theo đó, Hội đồng trường gồm ban giám hiệu, chủ tịch công đoàn, tổ trưởng chuyên môn, đại diện cha mẹ học sinh và học sinh, với số thành viên từ 7 đến 15 người, nhiệm kỳ 5 năm. Mỗi năm, Hội đồng trường họp 3 lần, vào đầu năm học, cuối học kỳ I và kết thúc năm học.

Sự tham gia của đại diện địa phương, học sinh và phụ huynh vào thành phần của Hội đồng trường tạo ra môi trường quản lý đa nguyên và tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào việc xây dựng, phát triển trường.

Theo Điều lệ Trường trung học (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT ngày 15/9/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT), Hội đồng trường của trường trung học công lập có nhiệm vụ và quyền hạn: Quyết định về chiến lược, tầm nhìn, kế hoạch, mục tiêu phát triển nhà trường, các dự án trong từng giai đoạn và từng năm học; quyết định về quy chế hoặc sửa đổi, bổ sung quy chế tổ chức và hoạt động của nhà trường để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; quyết định về chủ trương sử dụng tài chính, tài sản của nhà trường; phê duyệt kế hoạch giáo dục của nhà trường; giám sát hoạt động tuyển sinh và việc tổ chức thực hiện các hoạt động theo kế hoạch giáo dục của nhà trường; giám sát việc thực hiện các quyết định của hội đồng trường và việc thực hiện quy chế dân chủ trong các hoạt động của nhà trường; giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực của nhà trường theo quy định của pháp luật.

Ông Bùi Duy Quốc, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm (phường Hòa Khánh, TP Đà Nẵng) cho rằng, trước khi thông qua cuộc họp của Hội đồng trường để quyết nghị những nội dung quan trọng mang tính chiến lược như trên, Ban giám hiệu đã họp để định hướng, sau đó xin ý kiến cấp uỷ và chi bộ, cuối cùng là thông qua toàn thể hội đồng sư phạm. Đến Hội đồng trường gần như chỉ là thủ tục, mang tính hình thức.

Theo đánh giá của ông Võ Thanh Phước, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu, TP Đà Nẵng) thì Hội đồng trường hiện nay hoạt động còn thiếu thực quyền, trùng vai và không tạo ra giá trị quản trị thực chất. Nhà trường hiện chưa được giao quyền tự chủ về tài chính, nhân sự hay tổ chức bộ máy, nên vai trò của Hội đồng trường không được thiết kế gắn với chức năng thực tiễn.

"Ở nhiều trường học, bí thư chi bộ cũng đồng thời là hiệu trưởng nhà trường và cũng đồng thời là Chủ tịch Hội đồng trường. Điều này dẫn đến trùng lặp vai trò và làm mờ nhạt chức năng giám sát, phản biện của Hội đồng trường. Hội đồng trường gần như chỉ mang tính hình thức, có chức năng, nhiệm vụ trùng với hội đồng sư phạm nhà trường", ông Phước phân tích.

Ở góc độ khác, ông Võ Đăng Chín, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học & THCS Trà Nam (xã Trà Linh, TP Đà Nẵng) cho rằng, với những trường học ở vùng khó, Hội đồng trường khó phát huy hết vai trò.

Theo phân tích của ông Chín, các trường học vùng khó không có nhiều vấn đề phải tham vấn Hội đồng trường, chủ yếu là hoạt động dạy học. Chế độ, chính sách của học sinh thực hiện theo các quy định hiện hành; các khoản thu như quỹ hội phụ huynh gần như không đáng kể, chỉ phục vụ cho học sinh làm báo tường, hỗ trợ kinh phí diễn văn nghệ là chủ yếu. Với nội dung tài trợ giáo dục, hầu hết đều kêu gọi hỗ trợ từ nhà hảo tâm, câu lạc bộ đội, nhóm nên nhà trường không thể chủ động trong xây dựng kế hoạch.

Mô hình "bí thư kiêm nhiệm"

Ông Võ Thanh Phước cho rằng, trong bối cảnh hệ thống chính trị đang hướng tới tinh gọn, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả,... thì việc chủ trương bỏ hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập theo tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW không chỉ phù hợp với bối cảnh thực tiễn mà còn góp phần tinh gọn bộ máy, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, tạo điều kiện để đổi mới thực chất hoạt động nhà trường dựa trên các thiết chế dân chủ sẵn có như cấp ủy, Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội đồng Sư phạm,...

Trường THCS Nguyễn Huệ hiện nay bí thư cấp uỷ kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục. Việc bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục tiếp tục khẳng định tính hiệu quả, thống nhất trong lãnh đạo, điều hành, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đột phá trong phát triển giáo dục.

Theo đó, cơ chế "bí thư kiêm nhiệm" giúp giảm bớt chồng chéo, trùng lặp trong lãnh đạo, chỉ đạo giữa tổ chức đảng và cơ quan quản lý nhà nước hoặc hội đồng. Đảm bảo các quyết định, nghị quyết của Đảng được triển khai kịp thời và hiệu quả hơn, gắn liền với hoạt động quản lý thực tế. Việc thực hiện chức vụ này giúp xây dựng mối quan hệ chặt chẽ và hiệu quả giữa Đảng và các tổ chức trong đơn vị, đảm bảo sự đoàn kết và thống nhất trong mọi hoạt động.

Có cùng quan điểm, ông Bùi Duy Quốc cho rằng, không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập theo tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW là cần thiết. Điều này giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, đồng thời tạo điều kiện để các cơ sở giáo dục công lập tập trung nhiều hơn vào nhiệm vụ chuyên môn, nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn hiện nay.