![]() |
Các nhà lọc dầu Ấn Độ đang ngày càng chuyển hướng sang dầu thô Brazil, dẫn đến việc nhập khẩu tăng mạnh. (Nguồn: Canva) |
Chuyến thăm đa mục tiêu
Từ ngày 15-17/10, Phó Tổng thống Brazil Geraldo Alckmin đã đến New Delhi để thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó kinh tế là trọng tâm.
Chuyến thăm này diễn ra chỉ vài tháng sau khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tới Brasilia để tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Rio de Janeiro vào tháng 7/2025, nơi ông có cuộc gặp riêng với Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva.
Trong chuyến thăm 3 ngày đến New Delhi, ông Alckmin đã có cuộc hội kiến với các nhà lãnh đạo Ấn Độ, bao gồm Phó Tổng thống C.P. Radhakrishnan, Bộ trưởng Quốc phòng Rajnath Singh, Ngoại trưởng S. Jaishankar cùng Bộ trưởng Dầu mỏ và Khí đốt Hardeep Singh Puri.
Cả Ấn Độ và Brazil đều là thành viên của khối BRICS, là hai nền kinh tế mới nổi của thế giới, đồng thời là những quốc gia đóng góp tiếng nói quan trọng của “phương Nam toàn cầu”.
Hai nước ủng hộ mạnh mẽ cho việc bảo vệ lợi ích của các nước đang phát triển ở Nam Bán cầu. Theo đó, Brazil thường nêu lên các vấn đề như an ninh lương thực tại các diễn đàn đa phương, trong khi Ấn Độ thúc đẩy việc chia sẻ cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và đưa Liên minh châu Phi (AU) vào G20.
Chuyến thăm của ông Alckmin cho thấy, trong bối cảnh thế giới đang tái cấu trúc, New Delhi và Brasília đang nỗ lực thắt chặt quan hệ chính trị và kinh tế sau khi bị ảnh hưởng bởi các mức thuế quan của Mỹ.
Trong khuôn khổ chuyến thăm này, Ấn Độ và Brazil đã nhất trí nâng kim ngạch thương mại song phương lên 20 tỷ USD vào năm 2030, tăng từ mức 12 tỷ USD năm 2024. Hai quốc gia này đều đang tìm cách đa dạng hóa đối tác thương mại sau khi Mỹ áp đặt thuế nhập khẩu khoảng 50% lên hàng hoá hai nước - mức cao nhất trong số các nền kinh tế lớn trên thế giới. |
"Vàng đen" được đặt lên bàn cân
Ông Alckmin xác nhận, Brazil đã mời các công ty Ấn Độ tham gia đấu thầu các lô khai thác dầu trong thời gian tới, dự kiến gồm 6 lô tại các lưu vực Campos và Santos vào năm tới, cùng khả năng mở thêm 18 lô nữa.
Ngày 16/10, công ty dầu khí thuộc sở hữu nhà nước Petrobras của Brazil cho biết đã ký hợp đồng bán dầu thời hạn một năm với Công ty quốc doanh Hindustan Petroleum (HPCL) của Ấn Độ để cung cấp tối đa 6 triệu thùng dầu.
Trước đó, Petrobras đã ký hợp đồng với Bharat Petroleum (BPCL) và Tập đoàn Dầu khí Ấn Độ (IOC), với tổng cộng hơn 20 triệu thùng dầu được xuất sang Ấn Độ trong hai năm qua.
Có thể nói, hai nước có nhiều tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực dầu mỏ, khi Brazil có gần 90% điện năng từ nguồn tái tạo, Ấn Độ đã đạt mục tiêu 50% công suất điện từ nguồn phi hóa thạch sớm hơn 5 năm.
Chuyên gia Uday Chandra đến từ Đại học Georgetown nhận định: "Nền tảng nhiên liệu sinh học và tham vọng về hydro của Brazil ăn khớp với việc sản xuất năng lượng tái tạo quy mô lớn và thúc đẩy hydro xanh của Ấn Độ".
Đáng chú ý, việc Ấn Độ mua dầu giá rẻ từ Nga từng khiến chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng với cáo buộc New Delhi “tài trợ cho cuộc chiến của Tổng thống Nga V.Putin ở Ukraine”.
Ông Trump cũng gây áp lực lên Ấn Độ trong việc ngừng mua dầu từ Nga, đổi lại quốc gia Nam Á phải nhập nhiều dầu thô hơn từ Mỹ. Dù vậy, Ấn Độ khẳng định chính sách nhập khẩu của nước này “phục vụ lợi ích người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường năng lượng nhiều biến động”.
Chưa rõ việc Ấn Độ chuyển sang mua dầu từ Brazil – quốc gia cũng từng bị ông Trump chỉ trích, sẽ khiến ông chủ Nhà Trắng dịu cơn giận hay càng "đổ thêm dầu vào lửa". Ông Trump từng đe dọa áp thuế cao hơn để ngăn chặn các nước khác gia nhập khối BRICS.
Theo kế hoạch, Ấn Độ sẽ giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS vào năm 2026. Quan trọng hơn, số liệu thống kê năm 2024 cho thấy, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu chủ lực của Ấn Độ và Brazil khi chiếm tới 20% hàng xuất khẩu của Ấn Độ và 12% hàng hoá của Brazil. Điều này sẽ đặt ra bài toán cân bằng quan hệ cho Ấn Độ trong năm tới.
Bên cạnh thương mại năng lượng, Ấn Độ và Brazil còn bàn sâu về việc mở rộng hợp tác kinh tế-thương mại.
Theo tuyên bố chung sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Modi và Lula hồi tháng 7/2025, hai nước cam kết “thúc đẩy quan hệ thương mại song phương trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ gia tăng”. Các lĩnh vực hợp tác tiềm năng bao gồm dược phẩm, thiết bị quốc phòng, khai khoáng và dầu khí.
Hai nền kinh tế mới nổi này cũng nhất trí mở rộng phạm vi của thỏa thuận thương mại ưu đãi hiện có giữa Ấn Độ và khối Mercosur (bao gồm Brazil, Argentina, Uruguay, Paraguay). Hai bên thống nhất thiết lập khuôn khổ đối thoại kỹ thuật để mở rộng hiệp định này, với mục tiêu hoàn tất trong vòng một năm.
Hiện nay, Brazil là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ tại khu vực Nam Mỹ, với kim ngạch song phương đạt 12 tỷ USD năm 2024. Hai nước đặt mục tiêu mới là 20 tỷ USD vào năm 2030.
Sau hai chuyến thăm tương đối sát nhau của Phó Tổng thống Alckmin và Thủ tướng Modi, cùng chuyến thăm dự kiến của Tổng thống Lula vào đầu năm 2026, quan hệ Ấn Độ-Brazil đang tăng tốc rõ rệt.
Dù khoảng cách địa lý lớn từng là rào cản, kế hoạch mở đường bay thẳng giữa hai nước hứa hẹn sẽ khắc phục hạn chế này.
Cả Ấn Độ và Brazil đều được xem là trung tâm tăng trưởng tại khu vực châu Á và Nam Mỹ. Hai nước cùng là thành viên của nhiều diễn đàn đa phương quan trọng như BRICS, G20, IBSA (Ấn Độ-Brazi-Nam Phi), và G4 (cùng Đức và Nhật Bản) hay nhóm kêu gọi cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Có thể nói, việc duy trì đà hợp tác mạnh mẽ này sẽ là yếu tố then chốt để hai nước cùng đối phó với các thách thức địa chính trị và kinh tế toàn cầu đang biến động nhanh chóng.