Ngày 26/10, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Giáo dục Hà Nội (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) tổ chức Lễ ra mắt sách và tọa đàm "Khu tập thể – Tìm lại giấc mơ thiên đường".
Công trình là kết quả hợp tác của nhiều nhà nghiên cứu, do TS Trần Hậu Yên Thế và PGS.TS Đinh Hồng Hải đồng chủ biên, với sự tham gia của gần 15 tác giả uy tín trong lĩnh vực kiến trúc, văn hóa, xã hội học.
Cuốn sách được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xuất bản, là nỗ lực lưu giữ ký ức về một không gian sống đặc thù – nơi văn hóa, lịch sử và tình người đan xen qua nhiều thế hệ.
“Khu tập thể”, hơn cả một mô hình cư trú, là biểu tượng của thời bao cấp – nơi tích lũy giá trị đời sống, tạo nên vẻ đẹp riêng và phản ánh tinh thần thích ứng linh hoạt của người Việt trong quá trình đô thị hóa.
Cuốn sách "Khu tập thể - Tìm lại giấc mơ thiên đường".
Cuốn sách được chia làm ba phần: “Di sản lịch sử”, “Đô thị nhân văn” và “Giấc mơ thiên đường”, tái hiện hành trình của khu tập thể từ thời kỳ hậu chiến đến hiện tại – với hình ảnh quen thuộc như “chuồng cọp”, “hàng SIDA”, “xí máy”, cùng đời sống cộng đồng chan hòa, sáng tạo.
Theo PGS.TS.KTS Nguyễn Hồng Thục, khu tập thể đã trở thành “ký ức của tuổi trẻ, tình người và chốn đi về trong tâm tưởng”. Bà cho rằng cuốn sách không chỉ giúp người đọc hoài niệm, mà còn là lời nhắc về trách nhiệm bảo tồn di sản đô thị Việt Nam trong bối cảnh phát triển nóng hiện nay.
Tọa đàm "Khu tập thể - tìm lại giấc mơ thiên đường".
Phần “Đô thị nhân văn” tập hợp nhiều bài viết, nghiên cứu và ghi chép về nếp sống cộng đồng, văn hóa ứng xử của cư dân khu tập thể, khắc họa sinh động “chất người” Hà Nội qua những thước phim, câu chuyện đời thường hay phong trào “Nhà ánh sáng” thập niên 30 của thế kỷ trước.
Ở phần “Giấc mơ thiên đường”, các tác giả bàn sâu về bài toán bảo tồn – phát huy giá trị khu tập thể trong lòng đô thị hiện đại, nơi “làng trong phố” vẫn tồn tại, giao thoa giữa hoài niệm và sáng tạo.
Sách cũng giới thiệu nhiều hình ảnh, tranh, tư liệu quý về các khu tập thể biểu tượng của Hà Nội như Kim Liên, Văn Chương, Khương Thượng, Thành Công… – mỗi nơi là một “mảnh ký ức” góp phần tạo nên diện mạo đô thị nhân văn và bao dung của Thủ đô.
Nhiều bạn trẻ thích thú khi được hoà mình vào không gian trưng bày 18 tác phẩm nghệ thuật mang đậm hơi thở của đô thị xưa.
Bìa cuốn sách.
Ký hoạ khu tập thể Văn Chương của hoạ sĩ trẻ Trần Nam Long.
Ký hoạ nhà B8b khu tập thể Kim Liên của hoạ sĩ trẻ Trần Nam Long.
Cùng với lễ ra mắt, tọa đàm do nhà văn – kiến trúc sư Nguyễn Trương Quý dẫn dắt quy tụ nhiều chuyên gia văn hóa, kiến trúc và đô thị, cùng thảo luận về những khái niệm quen thuộc nhưng giàu gợi mở như “chuồng cọp”, “an toàn”, “đô thị mới”, “hoài niệm”… và cách chúng phản chiếu tư duy đô thị của người Việt hôm nay.
Điểm nhấn của sự kiện là không gian trải nghiệm ký ức khu tập thể, gồm khu vực “Cửa sổ ký ức” – photobooth check-in tái hiện hình ảnh sân khu tập thể buổi chiều Hà Nội; và “Màu ký ức” – trưng bày 18 tác phẩm nghệ thuật mang đậm hơi thở đô thị xưa. Mỗi chi tiết gợi lại một thời sống chật mà nghĩa tình, khép lại bằng lời nhắn gửi: “Khu tập thể không chỉ là nơi ở, mà là một phần tâm hồn đô thị Việt Nam”.
