Kịch bản tài chính cá nhân thay đổi: Thu nhập khả dụng được nới rộng
Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với thuế TNCN. Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tăng 40,9% so với mức cũ 11 triệu đồng), và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng (tăng từ 4,4 triệu đồng).
Đây là lần điều chỉnh đầu tiên sau hơn 5 năm, đồng thời là động thái phù hợp với quy định của Luật Thuế TNCN khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tích lũy vượt 20%, phản ánh đúng xu hướng tăng chi phí sinh hoạt tại các đô thị lớn. Chính sách này thể hiện tư duy điều hành tài khóa linh hoạt, giúp thuế TNCN tiệm cận thực tế thu nhập bình quân đầu người, tránh để mức giảm trừ bị lạc hậu so với tốc độ tăng trưởng và giá cả.
Với người lao động, tác động thể hiện rõ qua thu nhập khả dụng – phần thu nhập sau thuế được nới rộng. Một người độc thân chỉ bắt đầu nộp thuế nếu thu nhập tính thuế (sau khi trừ bảo hiểm) vượt 15,5 triệu đồng/tháng, tương đương thu nhập gộp khoảng 17,5 triệu đồng/tháng. Với hai người phụ thuộc, ngưỡng nộp thuế tăng lên tới 27,9 triệu đồng/tháng (tương đương thu nhập gộp khoảng 31 triệu đồng/tháng).
Theo Bộ Tài chính, việc tăng mức giảm trừ này sẽ giúp khoảng 1,8 triệu người lao động không còn phải nộp thuế, đồng thời giảm nghĩa vụ thuế cho toàn bộ các bậc chịu thuế còn lại – qua đó kích thích tiêu dùng hộ gia đình và thúc đẩy dòng tiền trong nền kinh tế.
Chính sách thuế mang lại tác động tích cực trong việc quản lý tài chính cá nhân.
Ở khía cạnh người lao động, anh Trần Thế Anh, kỹ sư công nghệ tại Bắc Ninh chia sẻ, việc tăng giảm trừ gia cảnh giúp tôi có thêm khoảng 1,5 triệu đồng mỗi tháng, đủ để cân đối lại chi tiêu, dành thêm cho bảo hiểm hoặc tiết kiệm. Tôi cảm nhận rõ ràng hơn sự an tâm tài chính." Còn chị Lê Thị Hà, nhân viên văn phòng tại Hà Nội cho biết, chi phí học tập và chăm sóc sức khỏe cho con ở thành phố tăng mạnh. Việc giảm thuế lần này giúp gia đình tôi nhẹ gánh hơn và duy trì được mức chi tiêu ổn định.
Những chia sẻ này cho thấy chính sách thuế đã thực sự đi vào đời sống, mang lại tác động tích cực trong việc quản lý tài chính cá nhân.
Nuôi dưỡng nguồn thu, bền vững tài khóa
Ở góc độ vĩ mô, chính sách điều chỉnh giảm trừ gia cảnh được xem là bước tinh chỉnh quan trọng trong hệ thống thuế TNCN, không chỉ hướng tới công bằng xã hội và kích thích kinh tế, mà còn nhằm xây dựng nền tài khóa bền vững trong dài hạn.
Chính sách mới giảm gánh nặng thuế cho nhóm thu nhập trung bình và trung bình thấp – đối tượng chịu áp lực chi tiêu lớn nhất. Đây là biểu hiện rõ nét của tư duy thuế nhân văn, gắn chính sách tài khóa với mục tiêu an sinh và chia sẻ xã hội. Ông Nguyễn Văn Phụng – nguyên Cục trưởng Cục Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Bộ Tài chính) – đánh giá đây là chính sách vừa đúng lúc, vừa đúng hướng, khi người dân cảm nhận được công bằng và tính chia sẻ trong chính sách thuế, họ sẽ tự giác hơn trong tuân thủ nghĩa vụ thuế – yếu tố rất quan trọng cho sự bền vững tài khóa. Sự tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế chính là nền tảng vững chắc nhất cho nguồn thu ngân sách dài hạn.
Khoản thuế được miễn hoặc giảm sẽ chuyển hóa thành thu nhập khả dụng, phần lớn quay lại nền kinh tế qua chi tiêu hộ gia đình. Theo ước tính của Bộ Tài chính, tổng cầu tiêu dùng có thể tăng thêm 0,2–0,3 điểm phần trăm, đặc biệt trong các lĩnh vực hàng tiêu dùng, dịch vụ và bán lẻ.
Sự tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế chính là nền tảng vững chắc nhất cho nguồn thu ngân sách dài hạn.
Nguồn thu ngân sách giảm trước mắt sẽ được bù đắp gián tiếp qua các sắc thuế tiêu dùng khác, tạo hiệu ứng kép: vừa hỗ trợ dân sinh, vừa duy trì động lực tăng trưởng kinh tế. Bộ Tài chính cho biết, thuế TNCN hiện chỉ chiếm khoảng 7% tổng thu ngân sách, nên việc nới giảm trừ không gây biến động lớn, mà ngược lại giúp ổn định nguồn thu dài hạn.
Ngoài ra, Nghị quyết nâng giảm trừ gia cảnh được coi là bước khởi động cho tiến trình cải cách toàn diện chính sách thuế TNCN. Song song với đó, Bộ Tài chính đang hoàn thiện Đề án sửa đổi Luật Thuế TNCN, dự kiến trình Quốc hội vào năm 2026. Nội dung cải cách tập trung vào cơ chế điều chỉnh tự động mức giảm trừ theo CPI và rút gọn biểu thuế lũy tiến còn 5 bậc, nhằm tăng tính cạnh tranh, minh bạch và phù hợp thực tế.
Các chuyên gia đều thống nhất rằng, trong bối cảnh Việt Nam hướng tới tăng trưởng bền vững gắn với nâng cao chất lượng sống, quyết định áp dụng mức 15,5 triệu đồng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng cho người phụ thuộc từ năm 2026 là "đòn bẩy mềm" – vừa giảm gánh nặng cá nhân, vừa kích thích dòng tiền trong nền kinh tế, tạo nên công cụ điều tiết thu nhập linh hoạt và bền vững cho tương lai. Bài toán đặt ra hiện nay là đẩy nhanh tiến trình cải cách Luật Thuế TNCN toàn diện, củng cố nền tài khóa quốc gia theo hướng công bằng và hiện đại./.
