xuân

Không cùng quan hệ huyết thống, nhưng vẫn giống hệt nhau, vì sao?

Hiện tượng hai người hoàn toàn xa lạ, không có quan hệ huyết thống lại sở hữu khuôn mặt giống nhau đến kỳ lạ được các nhà khoa học gọi là song trùng hay doppelgänger.

Nhiều người có khuôn mặt giống hệt nhau mặc dù không có quan hệ huyết thống. (Nguồn: François Brunelle)
Nhiều người có khuôn mặt giống hệt nhau mặc dù không có quan hệ huyết thống. (Nguồn: François Brunelle)

Thậm chí, nhiều người tin còn rằng ở đâu đó trong số gần 8 tỷ người trên thế giới sẽ có ai đó trông giống hệt bạn, dù không có chút liên hệ huyết thống nào.

Điểm tương đồng về mặt di truyền giữa những người song trùng

Manel Esteller, một nhà di truyền học phân tử tại Viện nghiên cứu bệnh bạch cầu Carreras ở Tây Ban Nha, đã kiểm tra điểm tương đồng về mặt di truyền giữa những người giống nhau được mô tả trong loạt ảnh "Tôi không giống ai!" của nhiếp ảnh gia người Pháp-Canada François Brunelle, được thực hiện từ năm 1999.

Brunelle đã kết nối Esteller với các cặp "người lạ song sinh" từ khắp nơi trên thế giới, từ đó thu thấp các mẫu gene của họ. Esteller và nhóm của ông đã dành bốn năm để nghiên cứu, đối chiếu dữ liệu di truyền trước khi công bố kết quả vào năm 2022.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng ba thuật toán khuôn mặt, giống như thuật toán được cảnh sát sử dụng trong nhận dạng để tìm kiếm những cặp có ngoại hình giống nhau nhất.

Bộ gene của nhóm doppelgängers này đã được so sánh trực tiếp, cùng với epigenome (những thay đổi hóa học đối với DNA ảnh hưởng đến cách nó được biểu hiện) và microbiome (hệ vi sinh vật, được coi như hệ gene thứ 2 của con người bên cạnh DNA).

Nghiên cứu này cho thấy mặc dù epigenome và microbiome của họ hoàn toàn khác nhau nhưng những người song trùng thực sự có chung các phần riêng biệt trong cấu tạo di truyền.

Các trình tự di truyền kiểm soát các đặc điểm như cấu trúc xương, sắc tố da, tất cả đều ảnh hưởng đến diện mạo khuôn mặt của con người. Trên bộ gene người, các trình tự này bao gồm các vị trí đa kiểu hình, trong đó một cặp bazơ DNA duy nhất có các biến thể khác nhau trong toàn bộ quần thể và những người giống nhau có chung các biến thể đó.

So sánh di truyền đảm bảo rằng "những người cực kỳ giống nhau" được nghiên cứu thực sự không có quan hệ họ hàng và sự giống nhau về ngoại hình và hệ gene của họ hoàn toàn là ngẫu nhiên.

Bằng cách chứng minh rằng những người giống nhau có chung một số gene nhất định, Esteller hy vọng sẽ thúc đẩy khoa học chẩn đoán bằng cách sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để chẩn đoán sớm các bệnh di truyền hiếm gặp ở trẻ em.

Một cặp song trùng trong bộ ảnh của nhiếp ảnh gia François Brunelle. (Nguồn: François Brunelle)
Một cặp song trùng trong bộ ảnh của nhiếp ảnh gia François Brunelle. (Nguồn: François Brunelle)

Cơ sở di truyền của tính cách

Một nhà khoa học khác đã sử dụng dự án ảnh của Brunelle làm cơ sở cho một nghiên cứu khoa học là Nancy Segal, Giáo sư tâm lý học tại Đại học California Fullerton, nơi bà là giám đốc và người sáng lập Trung tâm nghiên cứu về các cặp song sinh.

"[Một số nhà khoa học] tin rằng sự giống nhau về tính cách của các cặp song sinh không phải do điểm chung về di truyền của họ, mà do thực tế là mọi người đối xử với họ giống nhau dựa trên ngoại hình của họ," Giáo sư Segal giải thích.

Nếu quan điểm này đúng, thì những người giống nhau nhưng không có quan hệ huyết thống phải giống nhau về tính cách như những cặp song sinh cùng trứng được nuôi dưỡng riêng biệt.

Nhà khoa học này đã chọn những người giống nhau trong bộ ảnh của Brunelle cũng như một số cặp mà bà tình cờ gặp ngoài đời và đưa cho họ một bảng câu hỏi về tính cách để đo lường sự cởi mở, tận tâm, hướng ngoại, dễ chịu và ổn định, hay còn gọi là Big Five của các nghiên cứu về tính cách.

Điểm số kết quả được so sánh với các nhóm song sinh khác nhau, bao gồm cả những cặp được nuôi dưỡng riêng biệt.

Giáo sư Segal nhận thấy những người giống nhau không có khả năng chia sẻ các đặc điểm tính cách, trong khi đó những cặp song sinh có nhiều khả năng chia sẻ những đặc điểm này hơn về mặt thống kê.

Mặc dù vị giáo sư này đã chứng minh rằng tính cách giữa những người song sinh khác biệt hơn nhiều so với tính cách giữa những cặp song sinh, nhưng những người song trùng trong nghiên cứu của Esteller có nhiều điểm chung hơn ngoài khuôn mặt giống nhau.

"Nếu một người hút thuốc, thì người kia có khả năng cũng hút thuốc" và ngược lại, Esteller nói, cũng như việc thuận tay và cận thị.

'); $('.hna-banner-inpage').insertAfter($('#divfirst')); })