Không để trống “vùng lõm” sau điều chỉnh địa giới
Ngày 16/6/2025, Uỷ ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1666/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hưng Yên năm 2025.
Sau sắp xếp, tỉnh Hưng Yên có 104 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 93 xã và 11 phường) với diện tích 2.514,81 km² và quy mô dân số gần 3,57 triệu người. Toàn tỉnh có 1.268 cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, 753.649 học sinh, 45.150 cán bộ quản lý, giáo viên.
Sự thay đổi này đặt ra yêu cầu vừa bảo đảm quản lý nhà nước thông suốt, vừa không làm gián đoạn những chương trình trọng yếu, trong đó có công tác phổ cập giáo dục, xoá mù chữ.
Một trong những thách thức lớn khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là việc sáp nhập địa giới đơn vị hành chính, đòi hỏi công tác thống kê, cập nhật dữ liệu phải tiến hành lại từ đầu. Đối với phổ cập giáo dục, xoá mù chữ, đây là khâu then chốt vì mọi đánh giá đều dựa trên số liệu dân cư và tình trạng đi học của từng nhóm tuổi.
Nhận thức rõ điều này, ngay sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, các địa phương đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo phổ cập giáo dục, xoá mù chữ; phân công nhiệm vụ từng thành viên; xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện công tác phổ cập giáo dục, xoá mù chữ.
Một địa phương như Vũ Thư, Hưng Phú, Tân Thuận… đã thành lập đoàn tự kiểm tra công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ để rà soát, thống kê, cập nhật số liệu. Nhiều xã sau sáp nhập có mật độ dân số cao đã hoàn thành việc rà soát, đối chiếu dữ liệu chỉ trong 2–3 tháng, không để phát sinh “vùng lõm” mới về phổ cập giáo dục, xoá mù chữ trên địa bàn.
Giữ vững thành quả từ sức mạnh cộng đồng
Nhiều năm qua, Hưng Yên luôn được đánh giá là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong công tác phổ cập giáo dục và xóa mù chữ.
Sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, công tác phổ cập giáo dục và xóa mù chữ được duy trì ổn định, một số địa phương như Quỳnh Phụ, Vũ Quý, Vũ Thư…duy trì kết quả ở mức cao.
Tại xã Quỳnh Phụ, có 16 trường học gồm 6 trường mầm non, 4 trường tiểu học, 4 trường THCS và 2 trường Tiểu học và THCS. Tỷ lệ trẻ em đi học mầm non đạt 100%; số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học và THCS đạt gần 100%; học sinh học chương trình giáo dục phổ thông đạt trên 96,5%. Số người trong độ tuổi từ 15 đến 60 được công nhận đạt chuẩn biết chữ mức độ 1 đạt 100%. Các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ trên địa bàn xã đều đạt theo quy định.
Tương tự tại xã Vũ Thư, tỷ lệ trẻ em đi học mầm non đạt 100%; số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học và THCS đạt gần 100%; học sinh học chương trình giáo dục phổ thông đạt trên 95,9%. Số người trong độ tuổi 15 đến 60 được công nhận đạt chuẩn biết chữ mức mức độ 2 đạt 100%. Đáng chú ý, năm 2025, xã Vũ Thư không còn người mù chữ.
Đoàn tự kiểm tra công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ xã Vũ Thư kiểm tra tại trường Tiểu học Vũ Thư. Ảnh Đoàn Thị Hoan.
Theo ông Nguyễn Tuấn Anh Vũ Phó Chủ tịch UBND xã, Trưởng Ban Chỉ đạo phổ cập giáo dục, xóa mù chữ xã Vũ Thư, thời gian tới xã duy trì phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục THCS đạt mức độ 3. Duy trì, giữ vững đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%, tỷ lệ tốt nghiệp THCS đạt 100%.
Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT, năm học 2025-2026, ngành giáo dục tỉnh đặt mục tiêu tiếp tục củng cố, duy trì vững chắc kết quả phổ cập giáo dục, xoá mù chữ và từng bước phấn đấu đạt chuẩn cao hơn. Đến năm 2030, hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi.
Bên cạnh đó, chú trọng phát triển các cơ sở giáo dục mầm non tại các khu công nghiệp nhằm tạo điều kiện cho con em công nhân lao động được tiếp cận giáo dục mầm non có chất lượng. Phát triển các phương thức giáo dục hòa nhập, chuyên biệt và bán chuyên biệt để đáp ứng quyền được học tập của người học là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, người khuyết tật.
Việc củng cố, duy trì vững chắc kết quả phổ cập giáo dục, xoá mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục. Sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, trách nhiệm của xã, thôn và các tổ chức đoàn thể càng trở nên rõ ràng hơn bởi đây là lực lượng trực tiếp “giữ người học”.
Các chi hội khuyến học, hội phụ nữ và đoàn thanh niên được giao vai trò giám sát cộng đồng: thống kê trẻ trong độ tuổi, vận động học sinh bỏ học quay lại trường. Nhiều thôn, tổ dân phố duy trì mô hình “gia đình học tập”, “dòng họ học tập” gắn liền với tiêu chí đánh giá phong trào xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Chính việc huy động sức mạnh cộng đồng đã tạo nên củng cố, duy trì vững chắc kết quả trong công tác phổ cập giáo dục, xoá mù chữ ở Hưng Yên, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
