Thay vì chìm đắm trong TikTok hay Instagram, học sinh nay dành thời gian chơi thể thao, đọc sách và trò chuyện trực tiếp, mở ra cuộc tranh luận toàn quốc về tác động của công nghệ đối với giáo dục và sức khỏe tinh thần.
Chương trình được thực hiện từ tháng trước, do văn phòng thị trưởng Lo Barnechea khởi xướng với mục tiêu giải quyết các vấn đề sức khỏe tinh thần ở tuổi thiếu niên. Trước mắt, sáng kiến áp dụng cho học sinh lớp 8 (13 - 14 tuổi), nhưng sẽ dần mở rộng cho toàn trường và các cơ sở khác trong khu vực vào năm tới.
Thay vì thu hẳn điện thoại như nhiều nơi khác, trường trang bị hộp đen gây nhiễu sóng, khóa thiết bị trong giờ học. Học sinh vẫn giữ điện thoại bên mình nhưng không thể sử dụng cho đến khi tan trường. Cách tiếp cận này được học sinh và phụ huynh đánh giá tích cực vì vừa hạn chế lạm dụng, vừa tránh cảm giác lo lắng khi phải giao nộp hoàn toàn.
Em José David, 14 tuổi, chia sẻ: “Em thấy tự do hơn, có nhiều thời gian chơi thể thao và nói chuyện với bạn bè. Trước đây em thường chỉ xem TikTok, Instagram”. Trong khi đó, học sinh Francisca Susarte cho biết: “Em yên tâm hơn khi vẫn được giữ điện thoại nhưng không thể dùng trong giờ học”.
Nhiều phụ huynh cũng bày tỏ sự hài lòng khi thấy con cái giảm căng thẳng, hòa nhập hơn. Chương trình không chỉ nhằm “cai nghiện công nghệ” mà còn khẳng định vai trò của trường học như không gian giáo dục toàn diện, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng sống bên cạnh kiến thức sách vở.
Theo OECD, Chile là một trong những quốc gia có học sinh dành nhiều thời gian trước màn hình nhất khu vực Mỹ Latinh. Báo cáo PISA năm 2023 cho thấy hơn một nửa học sinh nước này dễ bị phân tâm khi sử dụng thiết bị kỹ thuật số, tỷ lệ cao hơn mức trung bình quốc tế.
Sự phụ thuộc vào điện thoại được cho là góp phần làm giảm thành tích học tập. Thị trưởng Felipe Alessandri chỉ ra rằng kết quả các kỳ thi quốc gia đã bộc lộ những thiếu hụt nghiêm trọng về ngôn ngữ, toán và tư duy phản biện. Đại dịch Covid-19 cùng hình thức học trực tuyến càng khiến tình trạng thêm trầm trọng.
Ông Felipe nhấn mạnh: “Trẻ em đang phải đối mặt với đủ loại vấn đề: trầm cảm, lo âu, béo phì. Khi lấy đi điện thoại, phản ứng ban đầu có thể là hoảng loạn, nhưng đó là bước cần thiết”.
Nghiên cứu năm 2021 của Đại học King’s College London cũng cho thấy những người trẻ tự nhận nghiện điện thoại có nguy cơ lo âu gấp đôi và trầm cảm gấp ba lần so với nhóm còn lại. Chuyên gia giáo dục Carolina Pérez khẳng định: “Những thiết bị này được thiết kế để gây nghiện. Bằng chứng khoa học cho thấy trẻ em chỉ nên sử dụng điện thoại thông minh sau 16 tuổi”.
Sáng kiến tại Lo Barnechea không chỉ dừng lại ở phạm vi một trường học. Tháng trước, Ủy ban Giáo dục của Thượng viện Chile đã thông qua dự luật nhằm quản lý việc sử dụng thiết bị kỹ thuật số trong toàn bộ hệ thống giáo dục. Nếu được thông qua tại Thượng viện, Chile có thể trở thành một trong những quốc gia Nam Mỹ đầu tiên áp dụng lệnh hạn chế toàn diện đối với điện thoại trong trường học.
Nếu được nhân rộng, sáng kiến của Lo Barnechea Bicentenario có thể trở thành hình mẫu cho nhiều trường học khác tại Nam Mỹ, trong bối cảnh khu vực này cũng đối mặt với bài toán tương tự: thế hệ trẻ gắn liền với màn hình và mạng xã hội ngay từ tuổi thiếu niên.
Ông Humberto Garrido - Hiệu trưởng trường Lo Barnechea Bicentenario nhấn mạnh: “Chính sách này không chỉ cải thiện sự tập trung và thành tích học tập, mà còn khuyến khích học sinh phát triển kỹ năng xã hội, thể chất và sáng tạo. Điều quan trọng là tạo ra không gian cho trẻ kết nối thật sự, thay vì bị cuốn vào thế giới ảo”.
