Hòa mình vào ‘cao tốc’ phát triển

Khu vực tư nhân cần chủ động, nắm bắt cơ hội để tiến vào “cao tốc”. (Ảnh tạo bởi AI)

Nghị quyết số 68/NQ-TW của Bộ Chính trị (Nghị quyết 68) đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp tư nhân, trong đó, có 20 doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Mục tiêu này đang mở ra một cuộc cách mạng đối với khu vực tư nhân - động lực quan trọng của nền kinh tế.

Thời kỳ Đổi mới lần thứ hai

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68, nhiều ý kiến đánh giá đây là thời kỳ Đổi mới lần hai, cột mốc lịch sử, bước đột phá. Nghị quyết này đã mở “cao tốc” mới về đột phá thể chế, hạ tầng, nguồn lực để khu vực tư nhân có thể bứt phá.

Dưới góc nhìn của doanh nghiệp, PGS. TS. Nguyễn Trọng Điều, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cho biết, lần đầu tiên trong lịch sử, kinh tế tư nhân được đặt vào vị trí trung tâm của nền công vụ kiến tạo, phục vụ. Nghị quyết 68 đã được coi như phát “pháo lệnh” cho một cuộc cách mạng không chỉ với kinh tế tư nhân, với nền kinh tế, mà cả về chiến lược quản trị quốc gia, kiến tạo tương lai cho dân tộc Việt Nam.

Nghị quyết 68 đã nhìn thẳng vào thực tế khối kinh tế tư nhân, từ những đóng góp to lớn của kinh tế tư nhân vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thu ngân sách, tạo việc làm, đến những tồn tại cố hữu, nguyên nhân và giải pháp. Bà Nguyễn Thị Nga, Phó Chủ tịch thường trực Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn BRG nhận thấy, thực tế, với sự ưu đãi, khuyến khích dành cho khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong vài thập niên qua, khối kinh tế tư nhân trong nước đang bị mất sức cạnh tranh và hiển hiện nguy cơ đánh mất mình ngay trên sân nhà.

Chủ tịch Tập đoàn BRG đánh giá, từ các doanh nghiệp lớn đến nhóm vừa và nhỏ, khối tư nhân còn tiềm năng dồi dào, dư địa phát triển rất lớn. “Nghị quyết 68 cùng với các nghị quyết thức thời khác trong thời gian qua như: Nghị quyết số 57/NQ-TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59/NQ-TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66/NQ-TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới… đã mang lại động lực, cảm hứng, niềm tin lớn lao cho giới doanh nhân chúng tôi trong công cuộc chung phát triển kinh doanh, góp phần phát triển đất nước và thực hiện trách nhiệm xã hội của mỗi doanh nhân”, bà Nguyễn Thị Nga nhấn mạnh.

Hay mới đây nhất, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 198 /2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân có hiệu lực thi hành ngay. Chính phủ cũng ban hành hàng loạt nghị quyết đồng bộ về kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết 68 và kế hoạch triển khai một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

“Chúng tôi cảm thấy như đang được sống và lao động, cống hiến trong thời khắc lịch sử của thời kỳ Đổi mới lần thứ hai”, bà Nguyễn Thị Nga khẳng định.

Cần có “biển báo” rõ ràng

Trong thời khắc được xem là lịch sử, về phía khu vực tư nhân, cần phải chủ động, nắm bắt cơ hội để tiến vào “cao tốc”. Đây là cơ hội vàng để doanh nghiệp tư nhân rời vùng an toàn, chuyển từ vai trò người hưởng lợi sang người kiến tạo. Trong bối cảnh mới, khu vực tư nhân phải trở thành đầu tàu, kéo theo sự thay đổi cho cả nền kinh tế.

Để làm được điều này, nhiều doanh nghiệp bày tỏ mong muốn việc thể chế hóa đầy đủ, toàn diện và khoa học Nghị quyết 68 cần được thực thi một cách bài bản, là yếu tố cốt lõi để Nghị quyết đi vào cuộc sống, giúp các doanh nhân yên tâm đầu tư phát triển kinh doanh, làm giàu chính đáng. Từ đó, đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của đất nước, để xứng đáng với sứ mệnh là “một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế”.

Ông Nguyễn Kim Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) đánh giá, Nghị quyết số 68/NQ-TW mang đến luồng gió mới, mở ra cơ hội lớn cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa vốn đang chiếm đa số. Cần có một nghị quyết hoặc chính sách riêng dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khu vực doanh nghiệp này cần một hành lang pháp lý riêng, được bảo vệ, hỗ trợ và tạo điều kiện để phát triển bài bản.

Không chỉ dừng lại ở việc mở đường, Nhà nước cần có “biển báo”, hướng dẫn sử dụng rõ ràng, để mọi doanh nghiệp không phân biệt quy mô, đều có thể hòa mình vào “cao tốc” phát triển. "Nếu đã mở ‘cao tốc’ thì cần cho số đông đi vào, không chỉ là tập đoàn, doanh nghiệp lớn mà cần mở nghị quyết riêng biệt cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa để họ được bảo vệ, được tạo động lực phát triển”, ông Nguyễn Kim Hùng đề xuất.

Để Nghị quyết trở thành động lực phát triển

Trao đổi với Báo Thế giới và Việt Nam về những giải pháp để khu vực kinh tế tư nhân thực sự phát triển, chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Minh Phong nhận thấy, điều đầu tiên cần làm là cải thiện thể chế, trong đó bao gồm nhận thức, cơ chế bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp, và giảm các rào cản pháp lý. Việc chưa có khung pháp lý minh bạch về quyền tài sản, tranh chấp cổ đông, cũng như thiếu đất cho doanh nghiệp nhỏ đã khiến nhiều doanh nghiệp e dè khi đầu tư dài hạn.

Một trong những hướng đi thực tế giúp doanh nghiệp “vượt ngưỡng” là tham gia vào các chuỗi giá trị. TS. Nguyễn Minh Phong phân tích: “Khi không thể một mình lớn, hãy lớn nhờ vào mạng lưới. Mỗi doanh nghiệp đảm nhận một công đoạn trong chuỗi - vừa trong khả năng, vừa an toàn mà vẫn có thể mở rộng”. Tuy nhiên, để làm được điều đó, doanh nghiệp cần được khuyến khích cổ phần hóa, hợp tác - điều mà nhiều doanh nghiệp tư nhân hiện nay vẫn ngần ngại vì thiếu hiểu biết, thiếu vốn và thiếu niềm tin vào cơ chế bảo vệ cổ đông nhỏ.

Ngoài ra, trong hệ sinh thái “nuôi lớn” doanh nghiệp, vai trò của địa phương và hiệp hội là rất quan trọng. Chính quyền không nên chỉ ban hành chính sách mà cần lắng nghe, gỡ vướng và tạo điều kiện thực tế. Hiệp hội phải là tổ chức bảo vệ - hỗ trợ - kết nối chứ không chỉ dừng lại ở hoạt động hình thức. “Địa phương cần giúp giảm chi phí tuân thủ, nhất là về đất đai, môi trường, phòng cháy, chữa cháy. Hiệp hội cần trở thành người bạn đồng hành thực sự, giúp doanh nghiệp từng bước tháo gỡ khó khăn, mở rộng thị trường và nâng cấp năng lực”, TS. Nguyễn Minh Phong khẳng định.

Cùng quan điểm, theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), để Nghị quyết 68 thực sự đi vào cuộc sống, trở thành động lực phát triển, cần sự chủ động từ phía doanh nghiệp và đồng hành từ các cấp chính quyền. Mỗi bộ, ngành nên có sáng kiến cải cách riêng để đồng hành cùng doanh nghiệp. Mỗi địa phương cần có chỉ tiêu cụ thể trong việc phát triển khu vực kinh tế tư nhân, thậm chí nên xem đó như một chỉ tiêu thi đua trong đánh giá năng lực lãnh đạo. Mỗi Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh cần có mục tiêu rõ ràng là làm sao thu hút được nhiều doanh nghiệp mới, làm sao tạo môi trường để doanh nghiệp hiện hữu phát triển.

Chỉ khi tất cả khó khăn, rào cản hiện tại được tháo bỏ, Nghị quyết 68 mới thực sự đi vào thực chất, tạo động lực chiến lược để kinh tế tư nhân bứt phá, đóng vai trò dẫn dắt trong hành trình phát triển bền vững của đất nước.