Không chỉ vậy, tại thời điểm diễn ra Liên hoan Tuồng và dân ca kịch còn có Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI diễn ra ở 4 địa điểm: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Ninh Bình và Hải Phòng.
Năm ngoái, cũng vào quãng thời gian từ cuối tháng 10 đến giữa tháng 11, Liên hoan Cải lương toàn quốc được tổ chức tại Cần Thơ; trước đó là Liên hoan Kịch nói toàn quốc diễn ra hồi tháng 6 tại Thái Nguyên. Đây đều là những hoạt động “đến hẹn lại lên” dành cho sân khấu biểu diễn, theo chu kỳ 3 năm một lần trong mấy chục năm qua.
Và liên hoan sau thường đông vui hơn liên hoan trước khi số vở diễn, nghệ sĩ tham gia đều tăng, nhất là trong năm nay có nhiều liên hoan hội tụ cả nghìn nghệ sĩ về so tài.
Với khán giả yêu sân khấu, mỗi dịp liên hoan chính là “tiệc nghệ thuật” đặc biệt, là cơ hội quý để được bước vào và khám phá di sản sân khấu kịch hát của dân tộc miễn phí. Dù diễn ra ở bất cứ đâu, vùng miền nào thì sau niềm say mê những câu hát chèo thấm đẫm trong lời mẹ ru, lời giao duyên của liền anh, liền chị là những đắm đuối với câu vọng cổ của người phương Nam và cả biết bao ngạc nhiên, trân quý trước những làn điệu dân ca như ví dặm, bài chòi… đến từ miền Trung nắng gió.
Và, gần như khán phòng của rạp hát hay hội trường có khi cả ngàn chỗ được chọn làm địa điểm diễn ra các kỳ cuộc liên hoan lúc nào cũng chật kín người xem không riêng gì buổi tối hay ngày nghỉ cuối tuần mà kể cả những suất diễn vào giờ hành chính. Từ trẻ đến già, người người hẹn hò lên lịch để sửa soạn đến với các buổi thi.
Nếu kịp đến sớm trước đó cả giờ đồng hồ thì chắc chắn có chỗ ngồi trung tâm để thưởng thức. Nếu chậm hơn một chút là đành ngồi dọc lối đi hoặc nghe hát, nghe kịch từ phía xa mà vẫn thấy vô cùng may mắn, hạnh phúc.
Vậy nên, bấy lâu nay mỗi dịp các liên hoan được tổ chức thực sự tạo nên không khí của ngày hội nghệ thuật chất lượng cao luôn đong đầy niềm vui, sự hãnh diện không chỉ từ nghệ sĩ, mà cả khán giả. Cũng bởi, ngày hội này rất đặc biệt khi mỗi vở diễn được các đơn vị nghệ thuật trình diễn đều là những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao được chọn lựa khắt khe.
Đấy là kết quả lao động miệt mài của nghệ sĩ trong nhiều tháng ngày để đến ngày được về tụ hội rồi cùng so tài với bạn nghề và khoe cùng khán giả. Những con tằm rút ruột nhả tơ ấy luôn thật hạnh phúc khi được nhận về bao ánh mắt ngưỡng mộ từ xa, những lời tấm tắc khen giọng hát, vai diễn hay và tưởng thưởng tràng pháo tay vang giòn…
Nhưng, ẩn đằng sau ánh hào quang ấy là biết bao nỗi niềm canh cánh khi chuyện cơm áo cũng không đùa với… nghệ sĩ. Trên sân khấu họ là những ông hoàng, bà chúa áo mũ, vương miện lấp lánh, hô mưa gọi gió còn đời thực lại trập trùng những bươn chải nhọc nhằn mưu sinh đời sống.
Khi đó, họ sẵn sàng “nhập” bất cứ vai nào giữa dòng đời này nếu có thể, từ bán hàng online đến shipper, xe ôm, MC, hát diễn nơi đám cưới, hội nghị… Những vai này không hề nhỏ bé mà cũng phải thật tròn đầy thì mới giúp họ bươn chải mưu sinh để rồi gắn bó, gìn giữ lửa nghề cho nghệ thuật truyền thống.
Và, gần như chỉ những người quá say đắm với nghề thì vẫn bền bỉ giữ tình yêu ấy bằng mọi giá như thế còn thế hệ trẻ dù có năng khiếu, có yêu, có mến nhưng đành “kính nhi viễn chi” - chỉ đứng từ xa mà yêu mến chứ không còn mấy ai dám bước vào để dấn thân. Vậy nên, có không ít đơn vị nghệ thuật cố nương níu vốn cổ cha ông bằng những đào kép xế chiều khi chẳng thể kiếm tìm con hát trẻ.
Câu chuyện buốt lòng này thực ra đã rất cũ nhưng vẫn hiển hiện, nhất là với nghệ sĩ của kịch hát dân tộc như cải lương, tuồng, dân ca... Bởi vậy, hơn lúc nào hết, cách thể hiện lòng ái mộ nghệ thuật dân tộc, ái mộ nghệ sĩ từ công chúng cần thiết thực hơn chứ đừng mãi mãi dừng lại ở việc nhiệt tình nườm nượp đến với những đêm diễn của các liên hoan khi cửa rạp không bán vé còn khi các nhà hát sáng đèn thì chẳng mấy ai ghé tới để nghệ sĩ buồn bã chờ mong nhìn xuống khán phòng thưa vắng.
Sau những bữa tiệc liên hoan sân khấu miễn phí để thấy được cái hay, cái đẹp của sân khấu dân tộc thì mỗi người hãy thể hiện niềm yêu thích, trân trọng tài năng nghệ sĩ bằng những việc làm cụ thể.
Đó là, cùng nhau nô nức hẹn hò đến rạp mua vé thưởng thức các vở diễn như những lần đến với liên hoan. Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, các cơ quan đoàn thể thì từ những tấm vé này các sàn diễn sân khấu dân tộc mới có thể sáng đèn đều đặn và nghệ sĩ sẽ thăng hoa để nghệ thuật dân tộc mãi trường tồn!
