Các khách mời tham dự toạ đàm.
Thông tin này được đưa ra tại toạ đàm trực tuyến với chủ đề "Hướng tới không còn ca tử vong do sốt xuất huyết: Hiệp lực phòng bệnh bằng giải pháp tích hợp" do Báo Sức khỏe và đời sống (thuộc Bộ Y tế) phối hợp cùng Công ty TNHH Dược phẩm Takeda Việt Nam tổ chức, nhằm hưởng ứng Ngày Asean phòng chống sốt xuất huyết (15/6).
Sốt xuất huyết là 1 trong 10 mối đe doạ y tế hàng đầu toàn cầu
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định, sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là 1 trong 10 mối đe dọa y tế toàn cầu hàng đầu, với cảnh báo gần một nửa dân số thế giới – khoảng 3,9 tỷ người – nằm trong vùng nguy cơ sốt xuất huyết Dengue.
Mỗi năm, có khoảng 500.000 ca bệnh cần nhập viện và tới 25.000 người tử vong trên toàn cầu vì căn bệnh này.
Trước thực trạng này, tổ chức WHO đã đặt ra mục tiêu toàn cầu không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030 – trọng tâm trong Chiến lược toàn cầu phòng chống sốt xuất huyết Dengue 2021–2030. Lộ trình này bao gồm các hành động then chốt như: phát hiện và ứng phó sớm với dịch, quản lý véc-tơ bền vững, huy động cộng đồng và triển khai tiêm chủng hiệu quả.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 22.974 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 5 ca tử vong tại Bình Dương, Bình Thuận, TPHCM, Khánh Hòa, Ninh Thuận.
Sốt xuất huyết vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm gây gánh nặng lớn tại Việt Nam. Bệnh diễn biến ngày càng khó lường, xảy ra trên diện rộng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Trao đổi với phóng viên, PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh sốt xuất huyết không còn bùng phát dịch theo chu kỳ 5 năm/lần, mà hiện nay bệnh xảy ra quanh năm, đỉnh điểm là tháng 10, 11 hàng năm.
PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai - Ảnh: VGP/HM
Những đối tượng có nguy cơ biến chứng nặng
Thông tin từ buổi toạ đàm cũng cho biết, trung bình, cứ 20 người mắc bệnh sốt xuất huyết sẽ có 1 người bị sốt xuất huyết nặng. Sốt xuất huyết nặng có thể dẫn đến sốc, xuất huyết nội, thậm chí tử vong.
Dù phần lớn bệnh nhân sốt xuất huyết có thể phục hồi sau vài ngày, nhưng một tỷ lệ không nhỏ có thể gặp biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời, đặc biệt là từ ngày thứu 3 đến ngày thứ 7 trong quá trình diễn biến bệnh.
Một số đối tượng có nguy cơ cao bị biến chứng nặng do sốt xuất huyết thường liên quan để tuổi, giới tính hoặc bệnh lý nền.
Cụ thể, nhóm trẻ em (có thể bị sốt xuất huyết năng cao gấp 5 lần do mạch máu nhạy cảm, dễ thẩm thấu); người cao tuổi (dễ gặp biến chứng do kèm nhiều bệnh lý nền); người có bệnh mạn tính như đái tháo đường (có nguy cơ biến chứng năng cao gấp 4 lần), tăng huyết áp, tim mạch (có nguy cơ biến chứng cao gấp 2 lần), bệnh thận (có nguy cơ biến chứng gấp 4 lần), hen suyễn (có nguy cơ biến chứng cao gấp 2 lần), người béo phì (có nguy cơ cao biến chứng do tình trạng viêm mạn tính và rối loạn miễn dịch).
Đã có vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết - Ảnh: VGP/HM
Cần triển khai giải pháp đồng bộ
Từ góc độ cơ quan quản lý, ThS.BS Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, trong phòng chống bệnh sốt xuất huyết, không lực lượng nào có thể đơn độc giải quyết mà cần triển khai đồng bộ.
Trong đó, cơ quan quản lý nhà nước giữ vai trò điều phối và hoạch định chính sách; cộng đồng là tuyến đầu trong việc chủ động phát hiện, điều trị bệnh sớm và xử lý ổ dịch nhỏ thông qua các phương pháp kiểm soát véc-tơ ngay tại hộ gia đình, đặc biệt trong những vùng có nguy cơ cao; doanh nghiệp góp phần cung ứng giải pháp y tế, truyền thông và đào tạo; truyền thông là cầu nối đưa thông tin chính xác, kịp thời đến từng người dân.
Sốt xuất huyết: Đừng để 'chuyện muỗi' làm lớn!"Chỉ khi các lực lượng này cùng hành động một cách chủ động, thống nhất và bền bỉ thì chiến lược kiểm soát dịch mới thực sự phát huy hiệu quả lâu dài. Đây là một loạt các giải pháp, để cùng hướng đến mục tiêu không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030 của WHO", ông Võ Hải Sơn nhận định.
Ở góc độ chuyên gia dịch tễ, PGS.TS.BS Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho rằng, để bắt kịp với sự thay đổi về chu kỳ và địa bàn dịch, bên cạnh cách tiếp cận quen thuộc là "phát hiện - phản ứng", Việt Nam cần chuyển dịch sang mô hình "dự báo - phòng ngừa".
Khi dịch không còn theo mùa và có thể bùng phát bất cứ lúc nào, trong bất cứ thời điểm nào trong năm, việc đầu tư vào hệ thống giám sát chủ động, phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm là yếu tố then chốt giúp kiểm soát dịch một cách hiệu quả và bền vững.
Tiêm chủng cũng là một trong những giải pháp giúp phòng ngừa chủ động và giảm nguy cơ bệnh sốt xuất huyết chuyển nặng, mặc dù hiện nay, vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết chưa phổ biến.
Lưu ý về bệnh cảnh nặng đối với bệnh nhân sốt xuất huyết, PGS Đỗ Duy Cường chia sẻ, nhiều người vẫn chủ quan, nhất là những người trẻ, vì họ nghĩ chỉ là sốt thông thường nên trì hoãn việc kiểm tra, điều trị tại bệnh viện.
Đối với sốt xuất huyết, thoát huyết tương nặng là tình trạng rất nguy hiểm, điều trị gặp nhiều khó khăn, bệnh nhân dễ rơi vào tình trạng sốc và tử vong. Vì vậy, nếu được phát hiện và điều trị sớm, bệnh hoàn toàn có thể cứu chữa.
Với vai trò doanh nghiệp đồng hành, ông Benjamin Ping, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Dược phẩm Takeda Việt Nam cũng nhìn nhận, để đạt hiệu quả cao trong phòng chống bệnh sốt xuất huyết, cần có sự phối hợp đa ngành như Chính phủ, ngành y tế, doanh nghiệp và cộng đồng với một chiến lược tổng thể, trong đó đảm bảo nguồn cung vaccine lâu dài đến với người dân.
Thuý Hà
