Chủ động phòng tránh tác hại của châu chấu tre đến môi trường

Châu chấu tre - một loài gây hại quen thuộc bùng phát tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ kể từ năm 2008

Châu chấu tre, một loài gây hại quen thuộc, đã bùng phát tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ kể từ năm 2008. Mỗi năm, tổng diện tích bị ảnh hưởng dao động từ 1.000 đến 4.000 ha, chủ yếu trên các loài tre, luồng, nứa, vầu. Khi mật độ cao, chúng còn tấn công lúa nương, ngô, thuốc lá, chuối vàdong riềng. Năm 2024, 9 tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc (Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Lạng Sơn, Sơn La, Tuyên Quang, Hòa Bình, Phú Thọ) và 2 tỉnh Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa, Nghệ An) ghi nhận tổng diện tích nhiễm bệnh khoảng 1.031 ha.

Đáng chú ý, từ đầu tháng 6/2025, huyện Bố Trạch (Quảng Bình) lần đầu tiên ghi nhận mật độ châu chấu tre cao bất thường, gây thiệt hại nặng nề cho cây luồng tại các khu vực cục bộ. Trước đó, ngày 22/5/2025, UBND tỉnh Cao Bằng đã công bố dịch châu chấu tre trên địa bàn các huyện Nguyên Bình, Hòa An vàThạch An, huy động nguồn lực để khống chế.

Thời tiết từ đầu năm 2025 cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của châu chấu. Nhiệt độ trung bình tại các khu vực trung du và miền núi phía Bắc thấp hơn nhiều năm (giảm 0,5-1°C), kèm theo mưa nhỏ và mưa phùn kéo dài. Tuy nhiên, từ giữa tháng 5/2025, nắng nóng gay gắt quay trở lại, tạo điều kiện cho châu chấu phát sinh sớm hơn so với các năm trước.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vừa gửi công văn khẩn đến Sở Nông nghiệp và Môi trường của 12 tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ, gồm Cao Bằng, Bắc Kạn, Sơn La, Điện Biên, Lạng Sơn, Phú Thọ, Hòa Bình, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Bình. Công văn đề nghị triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống châu chấu tre, vốn đang gây hại nghiêm trọng cho tre luồng và một số loại cây trồng nông nghiệp.

Tại nhiều địa phương, rừng luồng đã bị tàn phá nghiêm trọng, lá bị ăn trụi, ảnh hưởng đến sinh kế của người dân phụ thuộc vào tre luồng. Tại Cao Bằng, sau nỗ lực kiểm soát, tình hình dịch châu chấu tre lưng vàng đã được khắc phục, nhưng nguy cơ tái phát vẫn hiện hữu. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không chủ động phòng chống, châu chấu trưởng thành có thể di chuyển xa, gây hại trên diện rộng cho cây nông nghiệp.

Để hạn chế thiệt hại, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đề nghị các tỉnh triển khai các biện pháp cụ thể:

Cơ quan chuyên môn tại địa phương cần hướng dẫn điều tra, phát hiện ổ châu chấu khi còn ở tuổi nhỏ (T1-2) và phun trừ kịp thời. Theo dõi chặt chẽ sự di chuyển của đàn châu chấu trưởng thành để tổ chức phòng trừ hiệu quả, tránh lan rộng.

Các xã thường xuyên bị ảnh hưởng cần xây dựng kế hoạch, bố trí ngân sách, vật tư vànhân lực sẵn sàng ứng phó ngay khi châu chấu xuất hiện.

Phối hợp với cơ quan truyền thông để hướng dẫn chủ rừng và người dân phát hiện, xử lý sớm ổ châu chấu. Tránh phun thuốc hóa học tràn lan, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường.

Duy trì hệ thống thông tin, báo cáo tình hình phát sinh và diễn biến dịch bệnh về Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để có chỉ đạo kịp thời.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chủ động và phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương. Với tình hình thời tiết biến đổi và nguy cơ châu chấu lan rộng, việc triển khai đồng bộ các biện pháp không chỉ bảo vệ cây trồng mà còn góp phần duy trì sinh thái và sinh kế của cộng đồng nông dân.

Đỗ Hương

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Giám sát chặt các ổ dịch châu chấu phá hoại cây trồng

Tham khảo thêm

Video bão châu chấu tấn công nước Nga